Een blog over ‘is het zo belachelijk dat de gemeente moet bezuinigen en toch wil doorbouwen aan het Hoogeveen van 2030’? Zelfs een professor kiest hoogst ongelukkig de vergelijking bezuinigingen op sociale uitgaven en bouwen van een IJZ-combi. Wat vind ik daarvan? Hierbij mijn mening….

Afgelopen dagen hoorde je op straat maar één ding: gemeente heeft financieel zwaar weer en wil toch een IJZ-combi bouwen. Dan gevolgd door woorden als belachelijk, onbegrijpelijk of nog tikkie lelijker. Op social media gaan de ‘beroepsmopperaars’ al weer helemaal los. Sommigen slepen daar van alles bij. Tot (helaas) halve Bijbelteksten. Zelfs professoren doen daar (onbewust) aan mee….Vandaag zaterdag 10 augustus stond een artikel in de krant over bezuinigingen door gemeenten. Professor Allers van de RUG werd daarbij geïnterviewd. Hij spreekt als professor wijze woorden over keuzes maken, rol van de gemeente zelf en ‘achteraf niet klagen’, maar hij en met hem velen, maken vaak ongelukkige vergelijkingen. Hierbij een stukje uit het interview met de professor economie van lokale overheden.  De paragraaf heet: ‘Achteraf niet klagen’ :

,,Binnen begrotingen worden gewoon politieke keuzes gemaakt’’, zegt hij. ,,Waar geven we het geld aan uit? Aan infrastructuur en een aantrekkelijke plaats om te wonen? Aan een nieuwe ijsbaan met zwembad, bijvoorbeeld, in plaats van Wmo en Jeugdzorg? Allemaal mogelijk. Maar loop achteraf niet te klagen dat het Rijk met te weinig geld over de brug gekomen is.’’

Voor een professor is zijn vergelijking hoogst ongelukkig. Natuurlijk ben ik maar een amateurpoliticus en gewone huis-tuin-en-keuken accountant, maar heb toch wel behoefte hier iets over te zeggen.

Vooraf even een tweetal disclaimers. Ik baseer me op de cijfers van begroting 2020 van Hoogeveen en de berekeningen 2018 rondom de IJsbaan-Zwembad-combinatie. Met een paar weken zullen met name deze laatste cijfers vast anders zijn en krijgen we opnieuw een afweging te maken. En ten tweede: een exploitatie als de IJZ-combi is één met vele inschattingen. Bijvoorbeeld rondom de verwachte 148.000 bezoekers. Dat kan zeker tegenvallen. Als je 8 maanden open bent dan is dat kleine 600 schaatsers per etmaal en vraagt dus veel van de IJZ-organisatie, zeker als het gaat om technische faciliteiten, marketing en evenementen.

Deze foto is van donderdag 8 augustus 2019: in de zomer groeit onkruid hard voor de 11-stedenhal….

Terug naar de professor Allers: De professor geeft aan dat binnen begrotingen politieke keuzes worden gemaakt, hoewel ik een nieuw onderwerp aan roer wil ik er wel op wijzen dat veel cijfers door gemeente niet te beïnvloeden zijn. Norm of minimumbedragen, maar ook eigen bijdragen WMO van max € 17,50 of afschaffing van de verrekenbare BTW op sportfaciliteiten en ontoereikend compensatiefonds. Na de zin over politieke keuzes noemt de professor een aantal keuzes. Eén daarvan is hoogst precair: u kunt geld uitgeven aan een nieuwe ijsbaan met zwembad in plaats van WMO en Jeugdzorg. Deze opmerking is voor de Hoogeveense situatie zelfs hoogst tendentieus. Het framen van dat er een keuze bestaat tussen IJZ-combi en niet bezuinigen op WMO/Jeugdzorg is zeer triviaal. De professor bevind zich in een uitgebreid gezelschap. Zo’n 90% van de reacties op social media is (nog wel nog iets korter door de bocht) van zelfde signatuur. Zo lezen wij berichten als: “Hoogeveen pakt de armen alles af en bouwt wel een (als prestigeproject) megalomaan ijsbaan met zwembad”.

Professor Allers

Korte reactie daarop

  1. We proberen alle mensen die echt sociale ondersteuning nodig hebben dat te geven. En pakken dus niet alles af. De wetgever legt ons taken op en Hoogeveen vond in verleden meer nodig dat het wettelijke minimum. Dat is nu niet het geval. De invloed van Den Haag is zo groot dat wij ons ook op dat punt wel aan de landelijke richtlijnen moeten houden en de wet als uitgangspunt nemen (*);
  2. Het is geen prestigeproject, maar een kans waar Drenthe, maar ook Hoogeveen en de Hoogeveners van profiteren. Een nieuwe verduurzaamt zwembad en een extra sportfaciliteit als een ijsbaan in sportgek Hoogeveen. Een goede kans. En natuurlijk een ijsbaan van zo’n 16 mln. waarvan € 10,5 mln. niet direct uit de portefeuille van de gemeente Hoogeveen komt….ook een meevaller ;
  3. Het is niet megalomaan. Het is juist een basisvariant voor de breedtesport. Ik vind een cultuurcentrum van € 110 mln. (nieuwe kolk, met woningen) of een dierentuin van €160 mln. (inclusief een schouwburg van € 60 mln.) best fors voor een provincie als Drenthe, maar een basis zwembad met ijsbaan niet. Ik ben overigens blij met al deze investeringen die onze provincie wel op de kaart zetten.

(*) Als u als lezer weet heeft van mensen die door het nieuwe ‘minimumbeleid’ in de knel komen neem dan contact op met de CDA-fractie, we zullen iedere casus stuk voor stuk beoordelen want we willen niet dat als iemand door de overheid gesteund moet worden, hij/zij die steun niet krijgt. Als er sprake is van niet wettelijke steun, dan willen we die ook breed in overweging nemen. Kan de omgeving, de buurt, de familie, het sociale netwerk iets betekenen? Er zijn helaas te veel voorbeelden van misbruik of oneigenlijk gebruik van regelingen waardoor het Hoogeveense stelsel onder druk komt. Dat is niet (kan ook nog niet) het gevolg van de bouw van een IJZ-combi. Overigens wel het gevolg van andere politiek-maatschappelijke keuzes. 

Geld van IJZ-combi kan problemen in sociaal domein oplossen? 
Nog een keer terug naar de professor. Je kunt nu eenmaal de investering van 31 mln. in een zwembad en ijsbaan NIET in de zorg voor jeugd of WMO stoppen. Dus dat vergelijken is ook niet terecht en vandaar dat ik het triviaal en tendentieus vind. Zeker als je weet hoe de bevolking EN de politiek van Hoogeveen worstelt met deze kwestie.  Het is denk ik wel goed om erop te wijzen dat de gemeente er in 2015 veel taken bij heeft gekregen. Hier kwam in 2015 en 2016 nog extra/voldoende geld voor mee vanuit Den Haag. Vanaf 2017 zien we tekorten. En zien we in 2018 een tekort van € 9 mln. Daarvan komt € 7 mln. uit sociale kosten. En daarvan weer € 3,8 mln. uit de jeugdzorg. Deze stijging is een complex probleem waar wij als gemeenteraad steeds beter beeld van krijgen. Daar ga ik graag later in een blog op in. Maar in de kwestie van deze blog, kan geld van IJZ-combi naar de zorg,  moeten we er wel op wijzen dat zelfs als we nog maar € 375.000 aan IJZ-combi hebben uitgegeven voor ontwerp, rekenwerk etc. En we dus nu al MILJOENEN tekort hebben op de WMO en jeugdzorg. Dus zelfs als we helemaal geen IJZ-combi zou den bouwen, hebben we echt heel veel werk om de gemeente niet ‘failliet’ (artikel 12-status) te laten gaan. We moeten kritisch zijn op de sociale kosten van onze gemeente. Het college kiest voor het wettelijk minimum. Wijze mensen in Den Haag dat ooit als bodem bepaald. Hoogeveen wil zich daar ten allen tijde aanhouden. Een terechte keuze zou ik denken.

Waarom kunnen of zelfs moeten we die 31 mln. van de IJZ-combi niet in de WMO/jeugdzorg stoppen? Ik zie vijf redenen:

  1. Investeringen zijn éénmalige uitgaven. WMO en JZ zijn jaarlijkse (exploitatie) uitgaven. We hadden in 2018 maar liefst 7 mln. tekort. Ruim 4 jaar kunnen we dus met dit bedrag de WMO/jeugdzorg aanvullen en dan staan we na 4 jaar met lege handen;
  2. Niet investeren in Hoogeveen maakt dat je de aantrekkelijkheid van Hoogeveen uitholt en daarmee in een negatieve spiraal komt. Bedrijven haken af of komen niet en daarmee krijgen minder werkgelegenheid, mensen krijgen minder inkomsten, meer schulden meer (financiële) zorgen;
  3. In mijn belevening kent de opgelopen kostenpost van bijvoorbeeld Jeugdzorg een viertal ‘oorzaakgebieden’. Daar niets aan doen getuigt van slecht bestuur. Dat compenseren door met een IJZ-combi te stoppen zou betekenen dat je niets wilt doen aan de oorzaken van deze kostenoverschrijdingen. Zie paragraaf hieronder waarbij ik daarbij stil wil staan.
  4. Wij hebben nu een oud zwembad met een exploitatielast van 1,6 mln. per jaar (en stijgende). De IJZ-combi bouwen is 3 mln goedkoper dan twee losse projecten. Maar zelfs een stand alone zwembad (bron Antea, juni 2018) komt op een ruime 1,5 mln. aan lasten. De IJZ-combinatie kent een exploitatielast van € 1,233 mln. Dus is de combinatie 3 ton goedkoper per jaar. De Antea-groep gaat daarbij uit van 2,5% rente (is momenteel zelfs al lager) en afschrijvingstermijn van 32 jaar.
  5. Het niet door laten gaan van IJZ-combi kent nog paar nadelen:
    a. Nieuwe zwembad moet vanwege de nieuwe Btw-regels sowieso met +21% gebouwd worden;
    b. Provinciale subsidie van € 5 mln. krijgen we niet zo maar ergens anders voor;
    c. De lening van lokale bedrijven en particulieren van € 5,5 mln. krijgen we ook niet zo maar ergens anders voor….

Kortom lezers, kortom Professor Allers, dit voorbeeld lijkt iets te haastig gekozen. Het zou de professor sieren als hij daar nog een statement over wil maken en/of dit voorbeeld wil nuanceren.  Deze blog en dit verzoek zijn op zaterdagmiddag 10 augustus 2019 naar de professor via zijn RUG-mailaccount gemaild. Ik wacht nog op zijn reactie.

Persoonlijke mening van EJK!

Panoramafoto van de 11-stedenhal in Leeuwarden….200.000 schaatsers schaatsen hier jaarlijks met veel plezier. Kan de wethouder sport de zorgen die Hoogeveen leven rondom de benodigde 148.000 schaatsers wegnemen? Gerard Kemkers en Erben Wennemars zeggen dat ze met duizenden schaatsers naar Hoogeveen gaan komen….als CDA wachten we 100% naleving van de motie ‘Duidelijkheid IJZ’ eerst maar eens af….in tussen moeten we aan de slag met onze uit de hand gelopen zorg- en sociale kosten! Dat is ook goed besturen!