De economie van de sustainable economy heeft haar eigen taal. Hierbij verslag van college 2 van ESG-assurance-opleiding.

Als je via colleges rondkijkt in de wereld van de sustainable economy dan zie je dat achter de economie een compleet nieuwe economie aan het ontstaan is. Een met haar eigen taal. Economie zowel binnen als buiten bedrijven. Nieuwe functies in de strategie, advisering en implementatie van SDG’s (sustainable development goals van de verenigde naties) bij bedrijven en instellingen. In de slipstream zijn ook de externe en interne auditors er mee bezig. Slipstream?

Mooi was de uitspraak van Ban Ki Moon (Voorman van VN 2007-2016) over SDG’s. Hij zei daarover het bovenstaande. Daarmee is sprake van logische opbouw. Ook voor bedrijven of juist voor bedrijven. Dus Ban vond het geen pure overheidstaak. Een taak juist voor bedrijfsleven om SDG’s na te streven. Door de core business (zie environmental P&L van Philips). En VN vraagt ons bedrijven om onze impact te beoordelen, ambitieuze doelen te stellen ‘and to communicate tranparantly about the results’. Bij dat laatste komen wij als accountants om de hoek. Is transparant ook wel echt transparant. Mooie taak voor ‘redders van de wereld’.

Op de tweede collegedag staat communicatie centraal. Dat wil voor ons zeggen ‘de rapportage’ of ‘het jaarrapport’. Hoofdspreker van de ochtend van deze dag is Tjeerd Krumpelman. Een koploper als het gaat om integrated reporting. Als zo’n 15 jaar is ABN AMRO bezig met dit onderwerp. En het jaarrapport van toen lijkt geen meter meer op het jaarrapport van heden. Maar dat is bij veel bedrijven, zeker in het MKB niet zo. Schoorvoetend krijgen we ze in het MKB aan het schrijven van een bestuursverslag. Net de subsidie-gefinancierde instellingen gaan (ook dankzij de RJ of ministeries) verder in. Maar er is wel een groot verschil tussen de ontwikkeling van de ABN AMRO’s en de MKB-ondernemers (inclusief accountantskantoren, goede daar gelaten) als het gaat om ‘transparantly about the results’! En dat terwijl ‘het MKB’ toch 90% van de bedrijven in Nederland omvat, maar vrijwel gelijk percentage arbeidskrachten. Dus het MKB kan forse impact hebben. Ik zou ook denken dat SRA als toonaangevende organisite van adviseurs naast MKB-familiebedrijven daar veel harder aan zou trekken. Deze week zag ik een cursus (sorry Jan Kist) fiscale en bedrijfseconomsiche voordelen van verduurzaming. Ban Ik-Moon zei het al: through their core activities’. Dus gericht op de kerntaak van een MKB-bedrijf. Dus de vraag is dan: wat is uw kerntaak en hoe kunt u bijdragen aan verduurzaming. IN dat kader is het wel erg treurig dat de CTA het volgende hierover in haar rapport (vetgedrukt van mijn hand) heeft geschreven:

5. Om de kloof tussen de wensen van de gebruikers en de inhoud van de accountantscontrole te verkleinen moeten de onderwerpen continuïteit en fraude een grotere en meer herkenbare positie krijgen in de accountantscontrole. Deze onderwerpen krijgen eveneens een belangrijkere positie in de opleiding en de permanente educatie. Dit geldt niet voor controle van niet‐financiële informatie die minder tot het traditionele, aan de controlerend accountant
voorbehouden werkterrein behoort. De controle van deze niet‐financiële informatie behoeft niet te worden voorbehouden aan de accountant. We zeggen hier als gemotiveerde EGS-studenten maar verder niets over…..komt wel over als een stap terug.

Terug naar de lessen te leren van ABN AMRO. Zowel vorig jaar als dit jaar heeft ABN AMRO daar prijzen mee gewonnen. Wat mooi is, is de duidelijk link die ABN AMRO legt met de missie en visie van de organisatie. Het doel van de bank is dan ook: ‘Banking for better, for generations to come’. Als CDA-lid vroeg ik me wel af of er dezelfde reclame- en strategiebureaus zijn ingehuurd. Immers wij werken als CDA al een jaar of 8 aan ‘een land wat we door willen geven’. Kortom onze kinderen zullen verguld zijn met zoveel mensen die een betere wereld voor hen willen realiseren.

De strategie van ABN AMRO is ‘accelerating the sustainability shift’. Dus het kan altijd beter. Een realistische kijk op de zaak zou ik zo denken. Voor verduurzaming zeker, want het gaat met stapjes vooruit. Belangrijk zo geeft Krumpelman aan is ‘integrated thinking’, vele malen belangrijker dan ‘integrated reporting’. Zoals de missie en visie al aangeven: het gaat de ABN AMRO om ‘long-term value-creation’ (ja, in het Engels klinkt net even wat meer gevat). Ze hanteren daar ook een model voor. Ook deze is in het Engels.

In de pauze heb ik d’r even een Drentse variant van gemaakt. Valt niet mee om Engels naar Nederland en dan Nederland weer naar Drents te vertalen, maar als fan van Daniel Lohuus moet ik wel.

ABN AMRO heeft in Londen deze week dus de ‘Finance for the Future Award’ in de wacht gesleept, in de categorie ‘Communicating Integrated Thinking’. De prijzen zijn van Finance for the Future, een project van het Accounting for Sustainability Project (A4S) en ICAEW. A4S is in 2004 opgericht door Zijne Koninklijke Hoogheid de Prince of Wales, met als doel om duurzaam ondernemen tot ‘business as usual’ te maken. Later op de dag zal professor Nancy Kamp daar nog smakelijk over vertellen. Opvallend Prins Charles die zich voor verduurzaming via A4S inzet.

ABN AMRO is in 2017 met ‘core & more’ van start gegaan. Ook wel ‘kern en meer’. Dus aansluitend aan meneer Ban Ki-Moon. De lezer van de ABN AMRO stukken krijgt in het Integrated Annual Review een beknopt overzicht van de omgeving van de bank, de strategie, de gerealiseerde resultaten en de manier waarop ABN AMRO waarde voor de stakeholders creëert. In het jaarverslag is informatie te vinden over de (niet-)financiële prestaties in overeenstemming met de wettelijke vereisten. ABN AMRO heeft in 2018 ook voor het eerste een Impact Report gepubliceerd, naast een Human Rights Update.

ABN AMRO zet zich sterk in voor een heldere communicatie (richting uiteenlopende stakeholders) over de manier waarop duurzaamheid en lange termijn waarde-creatie in de essentie van de purpose (doel van de bank), de aangescherpte strategie en manier van denken zijn geïntegreerd. En dat zet aan het denken. Het duizelt je gewoon als het gaat om rapportages, normen, initiatieven, producten en oplossingen. Zie bijvoorbeeld onderstaande tekst:

GRI, de UN Global Compact en de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) hebben het SDG-kompas ontwikkeld om bedrijven te ondersteunen bij het afstemmen van hun strategieën op de SDG’s en bij het meten en beheren van hun bijdrage. Het SDG-kompas bevat feedback die is ontvangen via drie raadplegingsperioden van bedrijven, overheidsinstellingen, academische instellingen en maatschappelijke organisaties over de hele wereld. Het kompas bevat een koppelingsdocument om de SDG’s te koppelen aan de relevante indicatoren en toelichtingen in de GRI-normen. Ga voor meer informatie naar het GRI Standards Resource Download Center of download de volledige SDG Compass Guide .

Het is wel heel goed dat bedrijven zich richten op SDG’s en daar een kompas voor gebruiken. En dat er een WBCSD is die zaken wereldwijd wil aanpakken. We moeten d’r aanwennen. De belangrijkste zaken op een rij:

  • IIRC principes en meetstandaarden van GRI gebruiken, helemaal beiden kan niet. IRC heeft geen indicatoren. Voorkeur voor GRI.
  • GRI is meest gebruikt om te meten, kan weer moeilijk met IR-framework gelinkt worden.
  • GHG (Green house gas) gericht op uitstoot
  • maar er is meer….

Gelukkig hebben de docenten een overzichtelijk en logisch totaalmodel wat we kunnen gebruiken. Ik heb vervolgens een versie gevonden die aansluiting met de SDG’s weer zichtbaar maakt:

Dr Roel Drost (scheikunde, via Philips naar EY toen EcoChain) is chief value officer en maakt met zijn collega’s software om milieuprestaties (vooral op natural gericht) meten en berekenen. Sterkt groeiende markt. Kunst daarbij is ook om de zogenaamde schaduwkosten mee te nemen in je meting. True price of food is een mooi voorbeeld die dat ook probeert te doen.

Roel introduceert nog wat moois: de MKI. Bij aanbestedingen probeert met de schaduwkosten in geld uit te drukken (te monitariseren). De MKI richting zich op diverse keteneffecten!

Bijzonder is dat men werkt met het zogenaamde 1PT. One Planet Thinking (SBTI). Wat mag de maximum uitstoot voor ons bedrijf zijn als we dat relateren aan de Parijsakkoord voor ons land. Dit toepassen gebeurd al heel veel….

Maar Roel neemt ons mee, want er is nog meer. Hij werkt zelf graag met LCA. Ooit is Coca cola er meegestart: life cycle assessment. Inmiddels is het zo’n 50 jaar oud. En natuurlijk weer een afkorting extra: LCA. Doel daarvan is het produktieverlies te verminderen, de kosten te verlagen van grondstoffen van een product. En wel over de gehele levenscyclus. Zie voorbeelden van bedrijven waar kleding of meubels geleased worden, maar vooral zodat de producent end-of-life-cycle een product weer terug kan krijgen. Daarbij moeten we in de keten denken. Afval of afgeschreven voor de een is grondstof voor de ander. Circulair zijn kan gemeten worden aan de hand van de 9 r- en. Zie daartoe het bijgevoegde artikel…we hebben al genoeg afkortingen en termen?

Natural capital accounting is een mooie vorm van standaardisatie. Met professionele software wordt deze ‘boekhouding’ in elkaar gezet. Philips is daar druk mee bezig. Prachtige uitspraak in dit kader is die van Thomas Rau: Van eigendom naar eigenslim. Sprekend voorbeeld is de jeans van Mud Jeans, die weer gebruikt gaat worden.

De onderneming Kering brengt haar ‘boekhouding’ op dit front via een dashboard in beeld. Wie had dat van Puma sportspullen gedacht. Kering is de moedermaatschappij van Puma een koploper op dit gebied.

Met de 3810 N verslaggevingsnormen is Nederland ook een koploper in de wereld. Daarmee gericht op geïntegreerde rapportages. Mooi voorbeeld tenslotte is het jaarFAIRslag van Tonny Chocolony. Bedrijven en instellingen als RJ lopen in Nederland voorop. Nu het MKB en de CTA nog….zal regt kome.

Als je gewoon begint met een maatschappelijk jaarverslag. Streef dan niet alle doelen na. In bovenstaande beeld zie je dat je bijvoorbeeld 2 doelen als prioriteit kunt aanwijzen. Pak en een stuk of 7 die ook haalbaar zijn of passen in je ambitie. En de rest laten we in categorie ‘underlying’ even liggen….Kortom laten we aan de slag gaan met integreted thinking en dan volgt reporting en assuring van zelf…!