Bij de besluitvorming, ruim 13 maand geleden, rondom de ijsbaan heb ik gesproken van ‘stille reserves’. Heel duidelijk tussen quotes geplaatst. Maar deze stille reserves zijn helemaal niet zo stil. Laten we d’r even induiken. Overigens wel mosterd na de maaltijd: de besluitvorming zal naar ik meen binnenkort helemaal overnieuw gedaan worden als de doorrekening en financieringsplan van ‘ijs-zwem-baan’ klaar is en de consequenties doorgerekend. We wachten als raadsleden momenteel op deze stukken.Wanneer mogen wij spreken van een stille reserve in een onderneming of in de praktijk van onze gemeente? En ook interessant: wat kun je met stille reserves? De afgelopen jaarrekeningbespreking pleitte namens CDA Hoogeveen Kamiel Bertels ook voor vermelding én specificatie van de ‘voorraadpositie’ van de gemeente in de jaarrekening. Dat maakt het, voor iedereen die beetje ingewijd is, mogelijk om te zien waar nog ‘stille reserves’ zitten. De niet stille reserves zitten immers zichtbaar in de lijst met ‘complexen’ die bij grondexploitatie in de jaarrekening worden opgenomen. Ook is het leuk is om de vergelijking tussen gemeenten te trekken. Kijk daarom maar eens in bijgevoegde document: .

https://www.coelo.nl/images/rapporten/Stille_reserves_van_gemeenten.pdf

Conclusie van dit promotieonderzoek; stille reserves zijn moeilijk te bepalen. Een stille reserve is eigenlijk alles op een balans (debetzijde) waarvan je weet dat de boekwaarde lager ligt de werkelijk, handels-, marktwaarde. Nogmaals voor transparante afwegingen moeten niet alleen complexen maar ook (handels-) voorraden in de jaarrekening komen te staan. In ‘warm ijs’ schreef ik het al: de waarden zijn nog ongewis, maar moeten worden geschat. Kortom gemeenten van Nederland verwerk a.u.b. heel voorzichtig wat van waarde is. Licht stille reserves toe, maar houdt ze extracomptabel. Anders gezegd reken je niet rijk. Wat kom je nog tegen? Moet je iets afbreken? Achterstallig onderhoud verzorgen? Asbest verwijderen? Een gedegen onderzoek is noodzakelijk en uit mijn contacten met restaurateurs en erfgoedbeheerders weet ik: ‘je weet nooit wat je nog tegenkomt’. Zet het liever p.m. in de boeken als er is nog geen (markt-) waarde aan toe te kennen is. Als ik schrijft ‘de boeken’ dan wil zeggen de jaarrekening, maar ook de jaar- en MJ-begroting.

We spreken in deze blog over de inzet van bezittingen in Hoogeveen als: Julianaplantsoen en Griendtsveenweg Beide complexen waren van RvEC, maar zijn door het Eduwiek-project via de wet in handen van de gemeente gekomen. Je zou kunnen zeggen die 5 mln. die de gemeente investeerde in Eduwiek betaald ook nog eens gunstig uit. Maar of dat de komst van een ijsbaan 13 maand geleden kon bespoedigen? Let wel we spreken in het verleden! Het gaat om de afweging op 30-maart 2017. Met de kennis van toen…

In de ‘30 maart 2017 afweging’ zijn volgens mij beide vragen rondom ‘stille reserves’ aan de orde: Zijn ze er en wat kun je d’r mee (hebben ze waarde of zijn het luchtbellen).

Zijn ze er (I)?

Beide complexen waren nog niet intracomptabel verwerkt en stonden niet in jaarrekening (2016) en ook niet in de begroting (2017-2021). Er is dus niet alleen sprake van een ‘stille reserve’ volgens de letter d’r verslaggevingswet, maar het is ook een ‘stille reserve’ omdat deze m.i. toen niet in de MJ-begroting staan. Een meerjarenbegroting is overigens hetgeen wij onze investeringen sturen. En tegenover (dubbel boekhouden blijft een vondst) investeringen moet een dekking staan. Dit zijn eigen gelden of eventueel vreemd (geleend) vermogen. In de jaarrekening (balans pagina 194) geeft overzicht van alle complexen (niet zijnde de handelsvoorraad) die gemeente op 31-12-2016 in bezit heeft. Bezittingen die (immers dubbel boekhouding) het eigen vermogen van de gemeente weergeven. Maar in het raadsdocument voor de ijsbaan-afweging zijn wel de complexen of voorraadposten wel expliciet vermeld. Waren ze dan helemaal niet aanwezig?

ziet er wel vrij stil uit voor een stille reserve 

De ontwikkeling van Julianaplantsoen en Griendtsveenweg 1 worden in de jaarrekening volop tekstueel behandeld…..zie hier wat teksten uit de JRR (2016) die we toen beschikbaar hadden.

Roelof van Echten college (RvE) Julianastraat(Julianaplantsoen) (pagina 63). Het project Julianaplantsoen betreft de herontwikkeling van een perceel waar nu nog de school van het Roelof van Echten college staat. De gemeente werkt aan de aanbesteding voor de verkoop van dit pand ten gunste van herontwikkeling voor woningbouw en/of zorg. Het staat de projectontwikkelaar vrij om te kiezen voor sloop en/of handhaving van panden of gedeelten hiervan. In 2016 zijn de locatiepaspoorten geprioriteerd. Er is een projectplan gemaakt voor de prioritaire locaties. Het betreft hier de volgende locaties: de Sneeuwbesstraat, de Jasmijnstraat, het Spaarbankbos/voormalig hockeyveld, het Julianaplantsoen/voormalig Roelof van Echtencollege, de voormalige Finalocatie/Nic. Beetsplein, de locatie Reviusplein, het voormalige NCH terrein/ Griendtsveenweg en de locatie de Zaaijer Kinholtsweg/uitbreiding winkelcentrum De Weide. Tenslotte is er een project gestart ten behoeve van de verkoop van het vrijkomende schoolgebouw aan de Griendtsveenweg.

 Verderop: Herontwikkeling Griendtsveenweg 1

Het Roelof van Echten College gaat de activiteiten samenvoegen op enkele locaties. Dit betekent dat de locatie aan de Griendtsveenweg 1 vrij komt. Vanaf 31 december 2016 wordt er in het schoolgebouw en gymlokalen geen les meer gegeven. Voor het perceel van bijna een hectare groot is in 2013 een locatiepaspoort gemaakt. In 2016 is een inventarisatie naar de mogelijkheden tot herontwikkeling/verkoop van de locatie ’ uitgevoerd met als uitgangspunt het locatiepaspoort. De gemeente heeft eerder met ondersteuning van het Ministerie van Binnenlandse Zaken een quick scan naar de verbouwingsmogelijkheden van Griendtsveenweg 1 voor onder meer statushouders uitgevoerd. Inclusief een exploitatieopzet. De verbouwing bleek ook met de mogelijke inzet van de “tijdelijke regeling stimulering huisvesting vergunninghouders” financieel niet haalbaar.

Kortom Julianaplantsoen en Griendtsveenweg 1 waren wel bezittingen van de gemeente. Ze waren er dus wel degelijk en de goede lezer van raadsdocumenten had dat kunnen weten c.q. had daar vragen over kunnen stellen. Het zijn eigenlijk helemaal niet van die stille ‘stille reserves. Ze worden immers uitgebreid behandeld in de JRR 2016. We wisten dus allemaal in de raad van het bestaan van deze bezittingen.

Hebben ze waarde (II)?

De bezittingen worden uitgebreid vermeld, maar er was geen zichtbare waarde aan toegekend. Ook zagen wij ze niet in de MJ-begroting staan om als dekking ergens voor te dienen. Ook in de jaarrekening 2017 zijn ze volgens mij niet in € ’s opgenomen. Hierboven gaf ik al aan dat dit wel naar onze mening verstandig beleid is. Julianaplantsoen (met prachtig door CDA ook gewenste kunstwerk) is al in handen van ontwikkelaars die prachtige woningen gaan bouwen. Het resultaat daarop volgt al in jaar 2018. Over Griendtsveenweg 1 staat: Er zijn gesprekken gevoerd met een aantal zittende  partijen op deze kantorenlocatie over de verkoop van  deze llocatie aan hen. Ook komen we Griendtsveenweg tegen bij de € 5,3 mln. voorzieningen de gemeente heeft genomen op strategische gronden (blijft toch gek dat hierover maar één raadslid vragen stelt, -technische vragen jaarrekening 2018, paragraaf 8, vragen 3 en 4-)…Het plantsoen zit zeg maar al in de winst c.q. het eigen vermogen eind 2018. De Griendtsveenweg is inmiddels van ‘stille reserve’ gepromoveerd naar ‘handelsvoorraad’ met een voorziening….. De eerste kun je dus keihard meenemen in je investeringsafweging. De tweede alleen op basis van professionele schattingen.

gelukkig past er iemand goed op deze bezittingen…:-) 

Nu brachten in de ’30-maart-2017-afweging’ deze gronden/gebouwen een geschatte € 4 mln. op. Deze extra 4 mln. die op haar beurt wordt zou besteed aan de ijsbaan. Of dat als korting op de bouwkosten of als onttrekking van het eigen vermogen was me toen even om het even[1]: immers we kunnen er niets anders meer mee (punt van D’66 op 30-6-2017). Met de kennis van toen vond ik dat geen onrealistische calculatie. De huidige resultaten en taxaties zullen dat vast onderbouwen…. Toen hadden we geen boekwaarden die we konden vergelijken met taxaties, marktrapporten of correspondentie. Zeer logisch om te spreken van ‘stille reserves’, immers die 4 mln was niet keihard…dat kan pas als de contracten met ontwikkelaars op tafel komen. Het kenmerk van een stille reserve: De bezittingen zijn er wel, maar eigenlijk ook weer een beetje niet (zichtbaar). Maar nogmaals de zichtbaarheid kan verbetert worden en de taxateurs vermeld. Eenvoudig verbeterpunt voor de wethouder financiën. Eigenlijk waren deze RvEC-panden voor de gemeente zogenaamd ‘gefundenes fressen’. Een hapje wat de gemeente Hoogeveen dacht dankbaar te gebruiken….in ‘warm ijs’ heb ik dit dus ‘stille reserves’ genoemd en dat is dus helemaal niet zo gek. Je verkoopt grond/gebouwen en de ander krijgt daarvoor betaald. Als je vervolgens daar een zogenaamde packagedeal van maakt om ook een ander project te ondersteunen dan mag dat. Mits! En dat heeft CDA direct aangegeven: mits sprake is van naleving aanbestedingsregels of zoals door ons verwoord Hoogeveen niet komt te zitten met discussies rondom ‘staatssteun’ zie notulen of één van de paragraven in ‘warm ijs’. Dus als in kader van reciprociteit men dan ook verplicht wordt goedkoop een ander project op te pakken dan heb d’r geen moeite mee, als het maar transparant gebeurd, iedereen een kans krijgt en ook nagedacht is over de exploitatieconsequenties (het principe goedkoop is duurkoop). Kortom de afweging op 30-3-2017 kan je als je lef en ambitie hebt billijken, maar ook bij CDA leefden de nodige onderbouwingsvragen. Dat gold niet in de laatste plaats ook vele andere zaken als energielasten of bezoekersaantallen. Kortom veel onzeker, maar besluiten vragen soms daadkracht en er werd op die avond volgens mij nog geen contract getekend. Overigens zijn de vragen er anno 2018 ook nog en daarmee is deze blog weer rond, want wij zullen vast in deze maand nog over de ‘ijs-zwem-baan’ spreken….voordat er schaatsen en 50 meter aan één stuk gezwommen wordt moet er nog wel heel wat water door de buur[2] van dit project.

O ja, zou het uitje van de raad dit jaar naar Deventer (de Scheg) of ’s Hertogenbosch (Sportiom) gaan? Maasmechelen zou ook kunnen, ziet er een stuk soberder uit….dat past bij een sparende gemeente….?

[1] Dat wil zeggen rekening houdende met onze opmerkingen rondom staatsteun/aanbesteding

[2] De ijs-zwem-baan komt naar alle verwachting aan de Hoogeveense vaart te liggen