Verslag van moeilijk onderwerp wat door actualiteit werd overschaduwd. Hoe Pieter ook naar Hoogeveen kwam en sprak op de drukste CDA-Hoogeveen-bijeenkomst van het afgelopen decennium. Even chronologisch met tenslotte ook veel beeldmateriaal.  Ook heel leerzaam als we naar de rol van de pers kijken…..

Mei 2019
In mei 2019 maakt Sybrand Buma bekend dat hij vertrekt naar de burgemeesterspost te Leeuwarden. De fractie kiest Pieter Heerma als opvolger. Een fractievoorzitter die niet de ambitie heeft om lijsstrekker te worden. Maar ook een fractievoorzitter van een Christelijk-democratische partij die aangeeft agnost te zijn. Dat gaf reacties. Als Christelijke enthousiast (vrolijk orthodox) politicus roept dit vragen op. Geen oordelen overigens. Het moet nl. begin 2002 geweest zijn dat ik in de Vredehorst (toen nog de kerk in de straat) op bezoek ging bij een zogenaamde Thomasdienst. Een dienst waarin ruimte was voor vragen of zelfs twijfels. Als oud-PKN-er een intrigerende dienst. Geloof op meer dan het aardse, vertrouwen in genade en verbondenheid met de drieenige God zijn stevige begrippen in mijn leven. Maar ook dan zijn er vragen. Bij jong sterven, bij rampen en ongelukken, bij terrorisme of geweld. Dus op zoek naar agnosticisme en de betekenis. Niet dat het begrip onbekend was, maar leek goed er meer van te willen weten.

Het agnosticisme is de filosofische bedenking dat kennis van (een) hogere macht(en) niet zeker kan zijn, omdat deze niet (met de wetenschappelijke methode) te bewijzen is. Een agnost is iemand die geen overtuiging heeft jegens het wel of niet bestaan van (een) bovennatuurlijk(e) macht(en). In de negentiende eeuw ontstond de term agnosticisme als noemer voor de overtuiging dat de kenbare werkelijkheid geen aanleiding geeft om het bestaan van God te veronderstellen. Belangrijk is wel dat agnosticisme vanuit twee perspectieven kan worden aangevlogen. Het is dan ook niet pers gelijk met atheïsme. Een overtuiging met afwezigheid van een geloof in een God. Agnosticisme heeft geen betrekking op het geloof in een God, maar op de mogelijkheid om het bestaan of niet-bestaan van een God te kennen. Deze begrippen sluiten elkaar niet uit. Iemand kan vinden dat hij niet voldoende kennis over het wel of niet bestaan van een God heeft, en tegelijkertijd geen geloof in een God hebben: een agnostisch atheïst. Iemand anders kan een agnost zijn, maar terdege geloven in een God: een agnostisch theïst. Dit laatste leek me dan ook de mooiste invulling voor een CDA-leider en des te meer reden om hem in Hoogeveen uit te nodigen.

Juli en augustus 2019
Op 18 juli stuurden Johan Beijering en ondergetekende een positieve uitnodiging naar Den Haag. Deze werd even positief beantwoord op 14 augustus. Pieter Heerma kwam graag zich voorstellen in Hoogeveen. Als datum werd uiteindelijk vrijdag 22 september aangegeven. Nog geen stikstof of PFAS gesignaleerd….wel mooie avond gepland.

September 2019
Bij de algemene beschouwingen na de 3de dinsdag laat Heerma van zich horen. Zijn betoog heeft als kenmerk ‘we moeten niet de overheid, niet de markt, maar de samenleving weer centraal stellen’. Hier in Hoogeveen wordt dit met enthousiasme ontvangen. De ontwikkelingen rondom bijvorobeeld Bethesda heeft ons al behoorlijk markt-avers gemaakt. CDA Hoogeveen heeft zelf ook invulling gegeven aan de verschuiving van de macht van de markt naar de samenleving. Neem bijvoorbeeld de actie om bij afwegingskader 2.0 rondom zonneweides nu de samenleving een rol te geven. Een % moet naar een coöperatie. Jammer dat deze actie door de andere collega’s uit de raad getorpedeerd werd.

Oktober 2019
In oktober ontstaat veel onrust onder de boeren door uitspraken van coalitiepartner D66 (voorheen met apostrof). De veestapel moet gehalveerd worden. In het discussiestuk zij-aan-zij over de toekomst van het CDA wordt ook gewezen op de impact van de massaproductie van dieren voor met name de export. Het dier lijkt een handelsproduct geworden. CDA roept op voor evenwicht tussen export, dierenwelzijn, natuurbescherming en boereninkomen. In het lawaai rondom de protesten lijkt dit genuanceerde verhaal weg te waaien. Jacco Geurts als woordvoerder doet er een schepje bovenop: ik zal dergelijke halvering niet meemaken en CDA ook niet.
Bij de algemene beschouwingen Hoogeveen neemt CDA Hoogeveen initiatief voor Hoogeveense motie ‘trots op de boeren’. Samen met VVD ingebracht. Statement gemaakt.

November 2019
Op maandag 11 november krijg ik telefoon. Je zit met 5 minuten live in de RTV Drenthe uitzending, regiojournaal van 12.30. Nog net genoeg tijd om de auto van de A28 af te draaien en even aan de kant te parkeren. Ja, u heeft binnenkort bijeenkomst van CDA met Heerma? Zijn boeren ook welkom vraagt de aardige mevrouw van RTVD? Tja, het is een openbare bijeenkomst, CDA keert niemand de rug toe, dus iedereen is welkom…net antwoord denk ik nog. Later zal blijken dat dit juiste woorden waren. Gelukkig had ik congres van CDA goed gevolgd dus kon de rest van de vragen moeiteloos beantwoorden. Om 15.00 stond echter online bij RTVD: CDA nodigt boeren uit in Hoogeveen….ja, dat was niet onwaar, maar ook weer niet de bedoeling om alleen maar over stikstof te praten.

Die zelfde avond al de eerste boerenactievoerders aan de lijn. OF we niet naar een grote zaal konden gaan omdat ze paar honderd activisten wilden meebrengen. Des avonds spoedberaad van organisatieploeg. Tamboer gebeld, kerken gebeld, geen ruimte meer op deze vrijdagavond. We besluiten de ontwikkelingen af te wachten. Voor de zekerheid wel een aula van school geboekt voor 300 man.
Uiteindelijk zakt de woede en de protesten weer af. CDA landelijk neemt stevig standpunt in. Jacco Geurts laat overal van zich horen. Op vrijdag 16 november besluit organisatiecomité bij het Klooster te blijven en wordt alles daar in gereedheid gebracht voor grote groep bezoekers.

21 november 2019
In Den Haag heeft men de ontwikkelingen ook gevolgd. En politie en burgemeester idem dito. Op site verschijnen niet alleen veel oproepen, maar ook concrete aanwijzingen. Reacties worden geteld en extra maatregelen genomen. Extra koffie, verkeersregelaars, handhavers ingelicht, buren ingelicht etc. Den Haag bied aan ook Jacco Geurts kan meekomen. Direct akkoord, hoe meer hoe beter. Met de boeren wordt afgesproken dat zij voor de voordeur van Klooster een ½ uur in gesprek kunnen gaan en dat Heerma graag wat wil zeggen tegen hen.

22 november 2019
Alles staat klaar, maar van onze spionnen bij de opstapplekken van de boeren in Beilen, Lichtmis of Dedemsvaart komen berichten van vrijwel geen boeren. Rond 19.15 ongeveer een 100 boeren. Gezellig. Wij hebben koffie en thee. De boeren hebben zelf een snackwagen ingehuurd met gehaktballen, patat etc. Heerma, Geurts en Mulder zijn er dan al bijna een uur. Klaar voor het gesprek. Niet onrustig, niet zenuwachtig. Rond 19.40 zijn er dan toch nog wel bijna 200 boeren meer. En dat niet alleen ook zo dikke 30 trekkers, met borden, zwaailampen etc. Ze staan in de tuin, op de weg, fietspad en bij garage en brandweer. De handhavers en verkeersregelaar passen het plan aan: de Brinkstraat wordt afgezet en verkeer omgeleid.

Het wordt een complete boerenprotestactie. CDA Hoogeveen heeft geen regie meer, maar boeren houden het netjes. Paar spreekkoren om vooral uit het kabinet te stappen en kritische vragen over CDA, over stemgedrag, over actie tegen D’66. Eerst collectief en dan individueel staan de drie politici de boeren te woord. Grote woorden, bozen koppen maar ook begrip en vooral veel wijze raad. Niet te vergeten vele emotie. Over boeren in moeilijkheden, zelfdoding, stress en overspannenheid. CDA-ers gaan geen vraag uit de weg en zelfs bij de zwaarste aantijgingen op hun integriteit of op de rechtsstaat blijven ze in gesprek en reageren stevig. ‘U gelooft dus een bericht in de Telegraaf eerder dan deze politicus die nu recht voor u staat en zegt wij gaan niet akkoord met halvering van de veestapel’ zo spreekt Jacco Geurts met een stel boeren.

Voorzichtig probeer ik Heerma naar binnen te krijgen. Geurts blijft nog 1/2 uur langer en zal ook binnen lang met de aanwezige boeren spreken.  Sta pal achter de voorzitter….

Om 20.00 ongeveer begint de bijeenkomst. Er zitten ongeveer 50 CDA-ers in de zaal te wachten. Er komen ongeveer 70 boeren bij zitten…..120 man op een discussieavond. CDA heeft niet te klagen over belangstelling. Extra stoelen d’r bij en programma aangepast. Eerst nog even rustig over stikstof en PFAS. De volumes dalen en de gespreken worden begripvoller. Afspraken worden gemaakt en toezeggingen gedaan. Boeren reageren langzaam anders. CDA luistert en CDA gaat gesprek aan. Verschillen van inzicht bestaan, maar CDA probeert oplossingen te zoeken. Een jonge boerin, nog op de Zweedse klompen sprak buiten schande van de houding van CDA, om 22. 00 liep ze bewonderd over de open houding van CDA naar buiten. En binnenkort gaat ze een dag stagelopen bij Jacco Geurts. Een tegenstander van CDA die zelfs in de Den Haag komt meehelpen om de boerenproblemen op te lossen. Heerma zei het bij vertrek: in 1,5 uur kunnen mensen behoorlijk van standpunt veranderen. Er is hoop voor de aanpak van CDA.

En ja, het initiële kennismaken met Heerma? Dat kwam na de pauze. Niet heel uitgebreid, maar toch het kwam aan de orde. De CDA-ers die recent op een ledenvergadering zich nog scherp over dit onderwerp hadden uitgesproken waren niet aanwezig. Beijering stelde de kwestie dan ook zelf maar aan de orde. Heerma wees op de ruimte die binnen CDA bestaat voor verschillende invulling van Christenzijn. Zelfs niet-Christenen zijn welkom, mits ze de van de Bijbel afgeleide grondprincipes maar steunen. Zo zijn er al jaren moslims lid van CDA. Heerma gaf ook een persoonlijk inkijkje in zijn opvattingen. Hij was heel eerlijk en vond dat belangijker dan dat hij een mooi verhaaltje over zijn jeugd, opvoeding, kerkgang of geloof ging ophangen. Hij wilde er niet om heen draaien dat God voor hem een moeilijk begrip is. Hij gaf aan de natuurlijke neiging tot agnosticisme te hebben en wees er op dat iedere devote Christen zo zijn of haar aanvechtingen kan hebben. Hij kwam daar openlijk voor uit. Het was voor sommigen niet het antwoord wat paste bij zijn of haar eigen overtuiging, maar het was open, eerlijk en oprecht. Heerma benadrukte de sociaalchristelijke signatuur van het CDA. De Bijbelse Barmhartigheid die in het hele CDA doorklinkt. De Bijbelse opdracht voor deze aarde was ook zijn opdracht of hij nu theïstisch agnost is of niet.

zelfs na de pauze waren er nog ruim 70 aanwezigen. 

24 november 2019
Op zondag 24 november 2019 volgde ik de ‘preek van de leek’ in de Kloosterkerk in Den Haag van Hugo de Jonge. Een preek over zijn leven en de verbondenheid met psalm 23. Een preek van een Christen-praticus. Iemand die duidelijk en direct zijn Christenzijn in praktijk wil brengen. Geen agnost, maar een doener. Mooi om te zien hoe deze verschillen, net als in de gewone samenleving, ook in het CDA elkaar kunnen vinden.
De Jonge zei: leg je niet neer bij de dingen zoals ze zijn. Berust niet in ons onvermogen, berust niet in onze nietigheid. God wil onze bondgenoot zijn tégen het lot. ‘Some people see things as they are, and say ‘why’? I dream things that never were, and say ‘why not’?’ Een prachtige uitspraak, toegeschreven aan Robert Kennedy, de broer van president Kennedy en aan schrijver George Bernard Shaw.

De preek is na te lezen. De Jonge is overigens zeer herkenbaar….aan zijn schoenen.

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/toespraken/2019/11/24/minister-de-jonge-preek-van-de-leek

30 november 2019
Na de 22ste was het vrij rustig in de pers. In alle drukte had ik geen aandacht of contact gehad met de pers. Onwetend had ik zelfs met de rug naar de camera van RTV Drenthe gestaan. Vrij onopvallend met een CDA-hoody…..toch was er waarschijnlijk wel een journalist aanwezig. Saskia van Westhreenen. Journalist en politiek verslaggever schreef een neutraal stuk in het Dagblad. Dat wordt op prijs gesteld. De lezer kan zelf zijn of haar mening vormen. Niet van die suggestieve koppen….leerzaam, ook voor journalisten.
Op zaterdagavond mocht ik weer meehelpen met Juich Hoogeveen. Praise avond over HOOP. En Hoop dat is er. Voor boeren, voor agnosten en voor Hoogeveners in meest brede zin. Hierbij het hele artikel.

Op de foto ziet u nog vaag een dikkig groen mannetje….’t was wel een memorabele avond.

December 2019 e.v.
In december zal CDA Hoogeveen doorpraten over dit thema. De samenleving veranderd. Ook die van Christenen. Geloof, hoop en liefde zullen blijven. En voor Heerma geldt dat hij zelf gevraagd heeft: beoordeel ons alstublieft op onze daden. Voor boeren en voor anti-agnosten een mooi verzoek.

Nawoord 

Moderne media doen deze avond ook hun werk. Mijn mailadres en telefoonnummer staan op de site van gemeente Hoogeveen. En waren ook bekend gemaakt bij 170.000 leden van de facebookpagina ‘boeren steungroep burgers’.  Dat heb ik geweten. Honderden mails, apps en vooral sms-jes kwam binnen. Voor allen die zich op deze manier netjes hebben afgemeld hierbij mijn antwoord: Zie bovenstaande verslag. CDA-ers ging geen boer uit de weg en bleven een afgewogen verhaal uitleggen. Economie, natuur en dieren werden allemaal afgewogen. Zo hoort het. En dat past bij een verantwoordelijke partij!

Hierbij de oproep die soms letterlijk werd doorgezonden.  Niet altijd met de meeste lovende of warme teksten, maar toch….

tja, wat doe je dan als je eindelijk zit en even op je telefoon kijkt…..zucht! het was een lange avond met een complinemt aan de goede organisatie: 

Jacco Geurts, Jaron, Erik-Jan, Agnes Mulder, Sven, PIeter Heerma, Maaike en Geert. Op  de foto ontbreken Klaas en dagvoorzitter Martin.