Afgelopen donderdag mocht ik in het Euroborgstadion meewerken aan een dag voor accountancystudenten van de Hanze Hogeschool. Het werd een interessante dag waar ik behoorlijk wat soft skills moest inzetten om zaken in goede banen te leiden.De titel van dit symposium was ‘de accountant als vertrouwenspersoon’. Wat dat betekende mocht ik als dagvoorzitter in het voorwoord van het congresboekje schrijven. Sinds 1998 mag ik me (register-) accountant noemen. Toch is vertrouwenspersoon zijn iets wat niet bij het afstuderen op je voorhoofd geplakt wordt en ook niet (vreemd maar waar) verkregen wordt door een eed af te leggen. Vertrouwenspersoon zijn is ook nog sterk bepaald door hoe de opdrachtgever, de gebruiker van de uitkomsten van de werkzaamheden tegen de accountant aankijken en welke opdracht deze accountant kan uitvoeren. En dan heb ik het dus nog niet gehad over de branche, regio of zelfs land waarin de accountant moet optreden. Kortom veel factoren zijn van invloed op het vertrouwensman zijn. Duidelijk is wel dat het niet goed toepassen van soft skills de rol als vertrouwensman in één klap te niet kan doen gaan.

Een ‘samenstelaccountant’ kan bij MKB-bedrijven veel vertrouwen krijgen, maar door een aandeelhoudersvergadering van een beursfonds of een audit comité van een gemeente wat glazig worden aangekeken. Kortom of de accountant een vertrouwenspersoon is wordt sterk bepaald door de situatie waarin zij of hij verkeerd. Dat maakt het niet makkelijker om daar op een dag van Check in algemene zin over te spreken. En niet makkelijk, dat is dus uitdagend! Daarom heeft Check vast voor dit onderwerp gekozen. Graag trad ik dit jaar op als dagvoorzitter want al vanaf de start van Afier Accountants + Adviseurs in 2004 en zelfs daarvoor zijn wij betrokken en geïnteresseerd in de mensen van Check. Niet in de vereniging, de opleiding of zelfs de studieprestaties. Maar in de personen. Ons motto is immers niet voor niets: mensen-voor-cijfers. Bij de cultuurscan van de SRA (verplichting in het kader van ‘maatregelen van publiek belang’) waren de uitkomsten op punt van ‘mensgerichtheid’ van onze organisatie ook opvallend hoog. Wij scoorden 92 van de 100 punten en waren daarmee de was dit volgens de SRA de hoogste score in SRA-land tot dan toe.

Afier is geïteresseerd in studenten van Hanze (maar ook Windesheim, Stenden of RUG) omdat we daarmee heerlijk fris geluid in onze teams krijgen. Veel stagiairs zijn bij Afier gebleven. Hebben afstudeeropdracht uitgevoerd en als trainee nog (het nodige) gewerkt. Praktijkervaring opgedaan en daarmee de theorie van Jantina, Joep, Henry en al die andere docenten gelijk in praktijk gebracht bij prachtige MKB-familiebedrijven in en om Groningen of bij diverse maatschappelijke instellingen in Groningen en Drenthe. Afgelopen jaar waren er zelfs 4 afstudeerders (naast de 3 stagiaires)! Dat is een record voor een kantoor van 32 man. Stagiaires willen de meeste kantoren wel hebben, maar afstudeerders? Die moet je namelijk wel voldoende begeleiden! De volgende opdracht zijn in 2017 bij ons uitgevoerd:

  • Jasper Annen (Windesheim): hoe controleer je een workflow management systeem voor inkoop/betaalproces.
  • Marc Mobach (Hanze): wat is de informatiewaarde van publicatiestukken inzake continuïteitsvragen
  • Teun Schakel (Hanze): hoe toepasbaar is de kleine entiteitenregeling in het MKB
  • Wim Vellema (Hanze): toepassing van procesmining in de MKB-praktijk

Tenslotte is het goed om te vermelden dat Afier een apart kantoor is om te gaan werken. We werken met een soort van holocracy (ontwikkelt door Brian Robertson) als uitgangspunt maar hebben er een eigen invulling aan gegeven, noemen het ook wel Afierocracy. Als jonge medewerker doe je gelijk mee. Ga je gelijk aan de slag met klantcontact en (projectmatig) interne zaken. Dus heeft iedereen verantwoordelijkheid voor werk, klantrelaties, het team en de producten die wij als team produceren. Een verschil met de klassieke Holocracy is er ook: Bij Afier gelden NBA/NOREA/AFM-regels. Er moet dus wel sprake zijn van tekeningsbevoegden, maar dat is het dan ook wel…je moet het zelf komen meemaken. Mogelijk dat je als junior ook vanuit jouw kracht een ‘circle’ kunt versterken.

De dag bestond uit twee lezingen: Cor Bultema van Aaabee vertelde openhartig over zijn opgaven, zijn kwetsbare momenten. Dat deed hij heel mooi. Hij nam de studenten mee in 11 praktijkcasussen waar hij bepaalde vormen van soft skills had ingezet. Hij behandende zelfs nog wat theorie en gaf daarmee de dag gelijk de nodige inhoud….hoewel daar menig student een gaapje niet kon onderdrukken. De tweede lezing was van Annelies van Toledo. Een stoere dame, vlot gekleed, op cowboylaarzen, met een zeer vlot verhaal over hoe gebruik je linkedin en dat gingen veel studenten volgens haar oproep ook gelijk maar doen. Dus legitiem je mobiel tevoorschijn halen, dat hoef je niet zo vaak te zeggen… Daarnaast waren er de speeddates. Je kunt de kantoren alles vragen. Mijn collega Wim en ondergetekende spraken zo  in groepjes van 3 of 4 studenten zo’n 60-70 studenten. Hele leuke vragen kwamen aan de orde ‘hoe ziet uw dag eruit’, ‘wie gaat mij het vak leren als ik bij u kom werken’, ‘wat is het taximoment’, ‘waarom zijn jullie de trots op het noorden’, ‘hoe is uw carriere verlopen’…(als ik al van een carrière kan spreken)….

 Tenslotte mochten wij zo’n 10 studenten meenemen in een workshop. Wij hadden een casus gemaakt over een interentstartup in moelijkheden. Over 9 partijen die allen een ander belang hadden en waardoor een oplossing heel moeilijk werd. De belangen van 9 partijen liepen ook nog eens door elkaar heen. Hoe gaan wij de gordiaanse knoop doorhakken…na 2 workshops met veel creatieve ideeën kwamen we echter wel tot dezelfde conclusie als Alexander de Grote: het zwaard moest door de knoop. Een zachte methode zou niet werken. En daarvoor moesten de studenten al hun softskills inzetten. En beoordeelden Wim en ondergetekende hun input maar ook werkwijze. 4 winnaars werden aan het eind van de middag uitgeroepen!  

check winnaars

Van links naar rechts Wim (jury voorzitter, Michael, Gerard, EJ, Lisanne en Remko!

Het is dus zeker hard nodig, om als je als vertrouwensman of – vrouw wilt opereren dat je soft skills hebt. De belangrijkste zo heb ik als onderhandelaar/mediator ervaren is die van goed kunnen luisteren! Zo hadden wij nog 13 soft skills geïntroduceerd in onze casus. Ik vroeg de studenten welke ze dachten dat zij het belangrijkste vonden? Luisteren werd ook veel genoemd. Zelf vulde ik dat aan met ‘vooral luisteren naar wat niet gezegd wordt’, dat vinden wij belangrijk. In het Noordelijk MKB wordt namelijk niet alles direct gezegd. Mensen sparen mensen en daarmee komen de werkelijke wensen of belangen niet op tafel. Zelf vind ik ‘meaningfull first’ ook heel belangrijk, ik had het boek ‘betekenisvol ondernemen’ in de tas zitten. Wat betekent dat voor jou, voor jouw team, jouw bedrijf. Een belangrijk thema. Zie verder het onderstaande ‘model’ voor alle 14 soft skills die wij bij Afier belangrijk vinden!

check skills

 

Bij de opening van de dag citeerde ik uit het interview met accountants Wijers en Heuker uit Schiedam. Ik las het toevallig in het magazine ‘Precies’. De heren zeiden daarin een paar prachtige dingen: accountants moeten ziel en zakelijkheid met elkaar verbinden. Wijers: ‘de financiele crisis is ook een vertrouwenscrisis geweest. Bedrijven zijn hun vertrouwen kwijtgeraakt, terwijl de mensen naar betrouwbare relaties verlangen. Met bank, adviseur en dus ook met een accountant. Mensen niet gezien worden als een geldautomaat. Mensen verlangen naar oprechte aandacht’. Daarom had dit kantoor als motto ‘de mens achter de cijfers’. Wij bij Afier hebben dat juist omgedraaid: mensen-voor-cijfers. De mens voor de cijfers. Of anders gezegd de mens gaat voor op cijfermatige. Hart voor op het hoofd? Ziel voor op zakelijkheid? Mooi is het 1000-dagenplan van Wijers en Heuker. Daarin kwamen ze tot de conclusie dat als ze als bedrijf wilden groeien eerst de mensen (inclusief de leiding) moesten groeien. Dit kan alleen door open te staan voor feedback en daardoor te werken aan persoonlijk leiderschap.  Een stevige opdracht. Begint weer met kwetsbaar opstellen. En always have an open mind, ook weer een taximoment: stijg uit boven je product. Je kunt zo veel meer betekenen als je uitstijgt boven je product. Dat geld ook voor de student. Je bent zo veel meer dan je puntenlijst, honourscertificaat of je bestuurlijke CV. Stijg uit boven je CV-vrees. Er is zoveel meer te vertellen over wie je bent en waar je naar toe wilt. Wat je wilt bijdragen aan jouw team en jouw bedrijf. Ja, het wordt dan ook jouw bedrijf, anders ben je niet op de goede plaats aangekomen en moet je je reis vervolgen. De reis door het accountantsleven kent overigens wel pieken en dalen..

Zelf vond ik de dag tot dan toe goed verlopen. De afsluiting was in handen van een cabaretière. Dat werd voor de dagvoorzitter nog wel even een moeilijk moment. Haar optreden getuigde niet van aansluiting bij de doelgroep. Het was waarschijnlijk beter op haar plaats in een café met een paar bier op. Kortom ik moest afsluiten met ‘de stap van accountantseed naar aids was wel een grote en dank dat je ons meenam door de wereld van tiny houses en andere (vrouwelijke) ongemakken’. Onder de tonen van melancholische accordeon konden we toch nog horen dat de accountant een lampje in de avond zou mogen zijn. Dat was toch een mooie opdracht. Accountants als vertrouwenspersonen die zorgen voor een lampje in de avond….de dag was rond en de Hanze-studenten gingen volop aan de slag met een even zo belangrijk onderdeel: de borrel en het diner. Afier droeg met plezier bij aan dit evenement. Tot ziet op uw reis door het accountantsleven…!

check 4 speed

praatplaat over ‘Afier en dan op één A4’…