Ameland is Samenland, op vrijdag 7 juni 2019 rijden om 7.15 uur 40 Hoogeveners met daaronder 26 (84%) raadsleden af naar Ameland. Doel van de dag: verduurzaming op dit eiland te ‘bewonderen’. Zien wat er niet geschreven staat? Waar te nemen wat niet zichtbaar is? Kortom, uiteindelijk is een heel andere doel nagestreefd….Op 5 oktober 2018 was de raad ook al op pas geweest om te kijken naar de effecten van gaswinning (Appingedam) en energietransitie (Eemsmond). Zie elders op deze site onder titel DVD-dag (Duurzaamheid-Veerkracht-Draagvlak). Nu gingen we al weer naar verduurzaming kijken? Was dat wel het ultieme doel van deze dag? Of hebben we (als we terugblikken) echt iets van de verduurzaming op Ameland geleerd? Ja, maar dat was niet de technische kant? Het wat de sociale kant van verduurzaming. Want als je het samen doet en van Ameland dan ook Samenland maakt dan kom je veel verder dan als je je fixeert op techniek of zelfs op financiën. Er kwamen mooie voorbeelden van Samenland voorbij. Ameland is overigens volgens de ambtenaar Luc die ons de hele dag (ook op terras) zou begeleiden, het duurste stukje Nederland, jaarlijks moet veel zand opgebracht worden omdat Ameland anders door de Noordzee ‘wordt opgegeten’….

Toen wij uit Holwerd vetrokken….

Jaarlijkse terugblik
Deze terugblik werd overigens uitgesproken bij Humphreys te Leeuwarden. Leuk om even  te mogen ‘optreden’ voor mijn politieke collega’s.  En dat in de (vorig jaar) culturele hoofdstad van Europa en kandidaat voor het organiseren van Eurovisie Songfestival 2020. Op deze avond konden wij ook een nieuwtje bekend maken: Ook Hoogeveen is kandidaat voor het organiseren van het songfestival. Wethouder Bruis Giethoorn moest hard lachen toen dat bekend gemaakt werd….het viel, toen we het restaurant zo overzagen, op dat deze dag maar liefst 26 raadsleden op de been of fiets had weten te brengen. 18 van coalitie (so wie so iets groter) en 8 van oppositie. 4 mannen uit het college, 2 griffiers en 8 (veelal duurzaamheids-) ambtenaren.

Uiteindelijk bleek het een heel sociale dag. De raad van Hoogeveen was na weken lang ‘politiek ruzie maken’ over jeugdzorg, begrotingen, jaarrekeningen, WMO, scholen, zonneweiden, viskarren en dergelijke, daar ook wel echt aan toe. Het college had dat volgens mij minder. Ze waren net 3 dagen naar VNG-congres geweest. Een broedplaats voor wethouders en burgemeesters met ambities of (financiële) problemen. Op boot en fiets was er volop gelegenheid voor raadsleden om elkaar te spreken. Zo werd er over partijbelangen heen, door tegenstellingen heen, over ‘ruzies’ heen volop met elkaar gebabbeld. Social Talk heette dat. En dat bleek o, zo belangrijk.

Politieke dames uitgewaaid

Charettes nieuw woord
Ook werd een woord bijgeleerd. Dat wil zeggen voor ongeveer 50% van de aanwezigen: charettes. Op Samenland werd er veel gedaan aan deze vorm van politiek bedrijven. Wij noemen dat in Hoogeveen ook wel dialoogsessies. Intern in de gemeente hebben ze daar nog veel modieuzer woorden voor: scrums of tegenwoordig zelfs Hackatons. Nu hebben we in Hoogeveen van Hackaton wel een ‘ambtelijke versie’ gemaakt. Immers de hackers in een Hackaton geven zich 24 aan één gesloten uren om een beveiliging te doorbreken c.q. een doel te realiseren. Zelf zit ik een team van ‘financieel hackers’, wij doorbreken in 24 uur een financieel probleem. Maar bij de gemeente speelt een Hackaton zich min of meer binnen kantooruren af….we zijn als raad in afwachting van de uitkomsten van de eerste Hackaton: de begroting 2020….Of voor Charettes ook een Drents woord bestaat was uiteindelijk de vraag: proatclub was onze suggestie.

Gemeente Ameland
Na busreis, boottocht (drukste dag van het jaar bij Wagenborgen voor Pinksteren), fietstocht op vrijwel allemaal e-bikes, kwamen wij aan bij het gemeentehuis van Ameland. Een gemeente met 3600 inwoners. 800.000 tijdelijke inwoners over het jaar (2 miljoen overnachtingen) en een gemeente die al 12 jaar aan het verduurzamen is. Na ontvangst door wethouder Bruins Slot (PvdA) ging Luc van Tiggelen (die ons niet meer uit het oog zou verliezen) in een presentatie in op de ontwikkeling van Ameland. Dat dit gepaard ging met veel jargon dat is zeker niet Luc te verwijten. Hij was volkomen praktisch ingesteld. Geen beleidsstukken groter dan 2 pagina’s, geen smart-formulering (gewoon doen), geen overdreven aandacht voor techniek, maar wel ‘randjes op zoeken’, ‘het gebeurd niet in het gemeentehuis, maar bij de Amelanders thuis’ en doen wat past bij de Amelanders…! En kijk NIET ver vooruit. Dan wordt je door techniek ingehaald. Ook had hij nog twee praktische adviezen. Je moet vooral adviseren op verjaardagen. Dan heeft men het er over. Niet bij bouwtekeningen (veel te laat) en tweede tip: organiseer veel straatbarbecues. De uitsmijter van de dag: ‘geef toeval ook een kans’…..

De welkomsfilm stond wel bol van de jargon. Lees maar (tussen haakjes Drentse benaming):
• Energie Charettes (proatklubs die wat veur elkoar maakt);
• People empowerment (volk hef wat te zeggen);
• Smart Grid (meerdere apparaten deur elkoar gebruken);
• Opslag in duurzame mobility (ai wat over hebt, dan load ie doar oen auto’s mit op);
• Living lab (wie probeert wat uut);
• Energy academy Europe (wie leert van andere landen);
• Energy challenges (doe mee en bedenk ook wat lui!).


Jan Knol ziet het helemaal zitten! 


het zonnepark kent eigen ‘uitkijkpunt’ 


Gemeente doet zelf het maaien. AEC het onderhoud en deze 16 velden zijn dus voor 33% van de bevolking zelf! 

We moesten wel constateren dat Ameland verder is dan Hoogeveen. Het doel om in 2020 zelfvoorzienend te worden is voor de paar duizend Amelanders gehaald als het om stroom gaat. Dat komt door de 16 voetbalvelden aan zonnepanelen. Wat nog niet gelukt is: warmtevoorziening 100% verduurzamen en de stroom/warmte voor de gasten in huisjes of op boten. Of voor het booreiland van de NAM…..Maar er zijn op het eiland wel 133 hybride warmtepompen. En 45 brandstofcellen. Daarvoor wordt gewerkt om te komen tot groen gas via biomassa (vergister kan dan 80% verwarmen). Veel tijd wordt gestopt in besparingspotentieel via campagnes. Tenslotte is Ameland bezig met waterstofconversie. En ja, eindelijk! Om klokslag 11.57 uur viel dan toch dit reddende woord: waterstof! Vele Hoogeveners schrokken wakker…..dat was het ‘wake up word’! Luc vertelde vervolgens wat nog veel interessanter was aan de wakkere Hoogeveners: bijna 30% van de adressen van Ameland is lid of maakt gebruik van de AEC! De Amelander Energie Coöperatie. Dat gaat om 300 leden! Overigens zijn er daarnaast ook nog 1.000 adressen die van de AEC gebruik maken. De AEC is inmiddels zo ver dat ze een betaalde kracht hebben aangesteld. Aron wilde weten wat deze man verdiende….€ 20.000. Dat zouden we in Hoogeveen ook moeten doen zo vond het CDA een paar maand geleden ook al…. Luc ging verder: saamhorigheid maakt het leuk, mensen willen meedoen. Daarom ook de straatbarbecues. Daardoor voelen mensen zich verbonden en ….de sceptische Amelanders werden enthousiaste ambassadeurs van Duurzaam Ameland. Men deed het samen. Zo ontstond ‘Samenland’! Wat een prachtige les voor Hoogeveen! Op naar meer coöperaties!


weer een raadszaal….! 

Ook de gemeente Ameland heeft met 2,5 fte flink ingezet op verduurzaming. Verduurzaming is inmiddels dan ook op Ameland een economische factor geworden! Als we de 2,5 fte omrekenen naar Hoogeveense ambtenarenkorps of Hoogeveense bevolking dan moeten 40-50 ambtenaren aan nemen die werken aan verduurzaming….Jan Steenbergen zou bij deze berichten even naar lucht moeten happen…gelukkig is er het alternatief van de samenleving. Het Samenland. Laat de coöperaties ook in Hoogeveen de spade ter hand nemen! Mouwen op stropen en ‘doen is het nieuwe denken’. Tijd voor een regelvrije zone?

Mooie tekst: Moge God ons bewaren ons lieve Ameland! 

Beproeving in plaats van proeven
Via strand en bezoek aan het zonnepark (veel rekken met panelen) volgens velen prachtig ingepast in het landschap…, kwamen we aan bij de beproeving. Spontaan idee was om bij een volledig duurzaam werkend bedrijf te gaan kijken: De Amelander bierbrouwerij. Zij waren helaas niet voorbereid op onze komst. De 40 man keken hun ogen uit aan soort bier(flesjes) die langs de wanden stonden, het water liep de meeste raadslieden in de mond, maar het werd een beproeving: die middag was er alleen bier voor meenemen te koop, niet op op te drinken…..dat maakte velen baldadig. Zelfs onze burgemeester stelde ons voor als een balletvereniging…dat hadden we wel eens willen zien: Loohuis, man van bijna 2 meter, in een tutu.

Wel een mooi voorbeeld van ‘economie van het genoeg’ en van ‘Samenland’ was de situatie van deze brouwer. Via de brandstofcel (straks op biogas, nu al goed voor maximaal 14.000 KwH, apparaat van € 30.000 door subsidies en bijdragen overgenomen voor € 1, met verplichting tot duur onderhoudscontract) kan het brouwproces van energie worden voorzien. De plannen om energie via zonnepanelen te gebruiken was dus niet meer nodig. Echter in Samenland bied je dan je dak te huur aan. Zo kan de AEC via dit dak ook weer meer zonnepanelen in gebruik nemen! Duidelijk Samenland!

bijzonder bier, wel al opgedronken….door vorige bezoeker…

Zien wat er niet leek te zijn
Het was dus vooral de dag waarbij we moesten kijken naar de zaken die niet waren uitgeschreven of uitgetekend. Tussen de regels lezen. Zien wat niet leek te zijn of zelfs niet was….wat hebben we dan ook zoal gemist of was te zien zonder dat het zichtbaar was?
• Natuurlijk Brand van Rijn.  zijn (ont-) nuchterende politiek werd erg gemist…of niet? Vast al naar Opwekking?
• Ook Koen of Ida Gerda. Diverse opvolgers als Jan, Wolter of wat niet meer zij.
• Traditiegetrouw de SP-fractie (zijn niet zo van de teamgedachte?);
• De gemeentesecretaris;
• De (hoofd-) griffier;
• Natuurlijk de sokken van Jan van der Sleen (hield het de hele dag vol op slippers);
• Het ongeluk van Karel Loohuis (kwam vast te zitten met zijn schoenveters);
• De redding van Jakob van der Heide (zat vorig jaar 20 minuten opgesloten in raadshuis van Appingedam, dit jaar altijd op tijd van huussie af);
• Leeuwarden de culturele hoofdstad….jammer
• Fokke van Paulusma (hier ziet u de luchtmachtbasis, ze zijn net aan het oefenen);
• De energieschool op Ameland of de Urgenda e-woning;
• De bruiswethouder die echt het songfestival claimde….;
• Maar vooral ook HaZ!

HaZ, Holwerd aan Zee
De CDA-fractie had nog gepleit voor een bezoek aan gemeente NoordEast Fryslân, maar dat zat er niet in….Deze (nieuwe) gemeente heeft een giga-ambitie op haar nek genomen. Dat wil zeggen, er staat geen euro voor in de begroting! Maar de stichting Holwerd aan Zee, heeft met alle hulp van de gemeente, heeft zelfstandig, dus door bevolking, dus een voorbeeld van Samenland, de ambitie uitgesproken om het dorp Holwerd weer aan Zee te laten liggen. Terug naar hoe het vroeger in Fryslân daadwerkelijk was. Wat een droom, wat een luchtbel die nu toch steeds werkelijker dreigt te worden! HaZ krijgt bijvoorbeeld zo maar even uit het droomfonds van de postcodeloterij 15 miljoen euro. Doe er provinsje en Europees geld bij en je bent een heel eind. Er waren CDA-ers bij wie gelijk het dromen weer begon. Een kanaal vanaf Alteveer tot aan de oude DOC-fabriek. Wat een boost zou dat Hoogeveen kunnen geven. Trots op hun historie. Op de Drentse praam die vanaf het Praam-doe-park de mensen naar het ‘technisch historisch centrum in de oude melkfabriek’ zou varen. Ook een mooie plek voor Hoogeveens museum….En een echte binnenhaven die we daar zouden kunnen realiseren. Wat een uitstraling die het de stad Hoogeveen zou geven! Juist deze dag werd duidelijk dat onze zustergemeente Meppel het openen van de Prinsegracht overweegt! Kosten 8 mln. Natuurlijk hebben gemeente dergelijke bedragen niet (meer). Maar durf te dromen anders komt het droomfonds nooit naar Hoogeveen.

HaZ heeft volgens haar site zeker 9 doelen. Doelen die ook passen bij Hoogeveen:
1. Recreatie en toerisme (geen science Drenthe maar vergelijkbaars);
2. Wateropvang, waterveiligheid;
3. Waddenpoort, of waterpoort van Hoogeveen;
4. Leefbaarheid, om keren van krimp en economische neergang;
5. Kunst cultuur historie integreren in het landschap;
6. Innovatie en duurzaamheid (Drentse Praam als fluisterboot)
7. Bewust maken van historie van de regio of stad! Trots op hoe het was en hoe voorouders geleefd of overleefd hebben.
8. Omzet en economische vooruitgang. Van bouw en onderhoud tot waardevermeerdering van vastgoed dichtbij en in heel Hoogeveen;
9. Living lab. Je kunt hier qua experimenten en opleidingen veel realiseren met en voor Hoogeveners.

D-day is op dit strand Dames-dag! CDA dames poseren!  

Leerzame dag?
Zeker als het gaat om Samenland. We moeten het veel meer samendoen. Meer coöperaties stimuleren en natuurlijk: durf te dromen anders wordt alles grijs en saai! Samengevat in rijmpje ‘Samenland’!

Samenland,
Hoe frappant
De Hoogeveense raad ging vandaag hand in hand

Samenland,
Ook in de sociaalste stad van ons land
Daar is geen raadslid tegen bestand

Samenland
Dat staat ook in Hoogeveen wel zo galant
Dus #raad0528 aan de slag met SAMENLAND

Vooruitblik 2020
De wethouder van jeugd en kindvriendelijk Hoogeveen, zelf ook als jeugdig van geest, kwam met de suggestie van een bezoek aan Mechelen. Een stad van revitalisering en grote kindvriendelijkheid. Na zo veel jaren duurzaamheid vond ondergetekende dat een prachtig idee. Klaas Kroezen van CDA gaf onmiddellijk een tweede voorzet: dan combineren we dat met een (gesponsord) bezoek aan de EU. Daar is immers veel geld te halen en als we met zo’n alleen daar binnen stappen dan moet dat impact hebben. En zo werd de dag langer en langer. Moe en vol goede ideeen en veel sociale gesprekken keerde de raad rond 22.45 uur terug op haar basis: het raadhuis. Het waren 16 intensieve uren geweest….!

Zie: https://kinderstad.mechelen.be/kindvriendelijke-stad Aan de slag met 2020!