Welke kerk geven we door? 

Natuurlijk is mijn waarneming beperkt, maar ik heb het gevoel dat er twee kerken zijn. Zij die, overspoelt met grijze haren, worstelen met hun centen en daarmee hun toekomst en zij die een wachtlijst hebben omdat ze de instroom niet aan kunnen….Is het instituut kerk zoals wij dat nu kennen ten dode opgeschreven? Gaat het nu na vele decennia generatiestrijd uiteindelijk toch ten onder? Of is de kracht van de boodschap krachtiger dan de wens om vast te houden aan alles wat ooit goed was. Mijn dochters (zoonlief heeft deze discussie al jaren geleden achter zich gelaten) geven de CGK zoals deze nu worstelt nog maximaal 15 jaar. De discrepantie tussen de maatschappelijke discussies en de kerkelijke discussie is zo groot.daar kunnen (goed) opgeleide dames helemaal niet in vinden. De discussie werd dan ook besloten met dan wordt het nodig tijd om eens verder te kijken. En dan zijn onze dochters dus helemaal niet van plan Christus te verlaten. Wel de instituties die wij mensen kerk noemen. Ik zet even de zaken op een rij (willekeurig, dus ze staan niet tegen over elkaar):

Is het dan vreemd dat men zich gaat afvragen waar wij als kerk mee bezig zijn. Staan we als kerk dan nog wel in de samenleving. Of zijn we een club met haar eigen jargon. Haar eigen rituelen, die we enorm koesteren, die we wekelijks opvoeren. Een club die, zeker onderling in bepaalde leeftijdsklassen veel kaartjes naar elkaar stuurt bij een ernstige ziekte, maar die ook voor 70-80% fors langs elkaar heen leeft. Kunt u zeggen met wie u van ochtend in de kerk over één van deze 16 thema’s heeft gesproken? Met wie u überhaupt heeft gesproken? Of toch maar vlot de hapklare boodschap van kruis, dood, opstanding, redding en genade naar binnen gewerkt en dan op een drafje de kerk uit naar de koffie, thuis of bij onze vaste adresjes. Ouders, familie of misschien toch enkele kerkvrienden.  Is dat saamhorigheid waar wij christenen zo prat op gaan? Nee, we hebben het druk zat. Even ontspannen bij het Woord en dat weer in de ratrace. Ik kan er over meepraten, want ik zit er zelf zo in. Met drie baantjes kan ik daar ook wat van. Vanaf februari 2016 raakte ik betrokken bij een pilot van vlotte kerkdiensten. Ik mocht meehelpen een ‘free format’ te maken waarin deze pasten. Prachtig in de calvinistische (of Gereformeerde) traditie van, voor en door de leden. Dus bottum up en vanuit de mensen zelf. In no-time 40 vrijwilligers die ook zo’n zin hadden al leuke, vlotte en inspirerende diensten. Zingen vanuit je hart, vertellen van uit je dagelijkse leven dat Christus met je meeging deze week, sketchje, stukje, leuke band met bas en drums en predikanten die de dilemma’s van het geloof in Nederland anno 2017 (niet 1958 zoals mijn dochter opmerkte) op tafel legde en daarover met de kerk ‘het gesprek aan ging’.  Natuurlijk nog niet echt, nog wel eenrichtingsverkeer, maar ook geen 1,5 uur one-man-show meer. Het ging zo ver dat wij (mijn vrouw ook) zo maar gingen staan in een dienst om ons longen leeg te zingen met een mooie opwekking. Een keer of 5 ging ik met tranen in de ogen de kerk uit. Kon een tekst en lied mij toch wel zo raken? Dat kon 30 jaar na mijn belijdenis toch nog. De geest was niet dood, de geest leefde. Gaf mijn ziel nieuwe energie. En ik zag het ook om mee heen. Wij maakten nieuwe vrienden en voelden veel warmte. Dan kwam de eerste evaluatie, de gesprekken met tegenstanders, dominees die het niet zagen zitten, de eerste 6 nieuwe regels. En verlenging van de pilot. Inmiddels zijn we ruim 1,5 jaar verder. Er is een tweede ronde met nieuwe richtlijnen gekomen. De traditionele diensten hebben in tussen geen enkele wijziging ondergaan.  En de groei-, alpha-, of opwekkingsdiensten worden inmiddels niet meer 5, niet meer 4, maar maximaal 3 keer per maand gehouden. Daarmee zoeken we meer evenwicht. In onze kerk zou zo’n 20% uitgesproken voor en 20% uitgesproken 20% tegen zijn. Dat wil zeggen dat kleine 60% het niet uitmaakt. Onverschillig? Vastgeroest? Te druk om zich over deze zaken druk te maken? Reli-consumentisme in de uitverkoopversie? Maar een verhouding van 25% moderne diensten en 75% klassiek uitgevoerde diensten is dat nu hoe de kerk een fundament onder haar toekomst legt? Wel volop discussies over open houden van een kerkgebouw van 1906 en de vermeende beschikbaarheid van voldoende inkomsten. Jongeren geven te weinig. Of zijn er gewoon te weinig jongeren in onze kerk? We hebben de ledenlijst van onze kerk helemaal op een rij gezet. Daarbij aangegeven of mensen in een halfjaar tijd in de groeidiensten kwamen en dat dan ingedeeld op leeftijd. We maken geen onderscheid tussen wekelijks of periodiek bezoeken van groeidiensten.

Onder de 12 jaar gaan onze kerkgenoten nog dapper mee. Vanaf 12 tot 18 wordt het flink minder, onder de 25 zit de kleinste groep kerkgenoten. Dat kan twee redenen hebben. We hebben namelijk ook veel minder leden in die leeftijdsklassen en daarbij komen ze veel minder naar de kerk. Dat beloofd de komende 15-20 jaar nog iets voor kerkgebouwen en kerkinkomsten. Uit de oranjebalk lees ik dat het grootste aantal kerkgangers in de leeftijd tussen 30-55 zit. Opvallend is ook het grote aantal kerkgangers 55+ en zelf 65+ en 75+ in de groeidiensten, zouden zij ook iets missen? De groep die niet gaat is overigens in bijna alle leeftijdsklassen groter…

Zelf ben ik actief in de Christelijke politiek. Wij hebben bij het CDA één grote tegenstander: mager hein. Jaarlijks ontvallen ons veel leden. Het een fact of live, maar zorgt wel voor minder elan, minder keuze, minder geld.  CDA heeft het fenomeen ledenpartij daarom naar de achtergrond verwezen. Het is in tegenstelling tot het verleden zaak om veel meer gericht te zijn op degene die sympathiek of zelfs actief positief staan tegenover je gedachtengoed. Deze mensen kunnen jouw doelen steunen, maar worden niet perse lid. En als ze al zo ver komen, willen ze niet iedere week of zelfs iedere maand verplicht worden iets voor die club te moeten doen. Dat zou ook nog wel eens de toekomst van de kerk kunnen zijn. We staan er sympathiek tegen over (ik heb wel iets met geloof, ik denk wel dat er iets is en dat soort teksten) of zijn actief positief (ik was laatst bij CGK of Gospel Hoogeveen of top2000-dienst en vond het wel ok) over een kerk of een kerkdienst. Maar elke week naar het Huis van God? Dat gaat ten koste van ons familie-ontbijt, golfrondje of partijtje voetballen of hardlopen. Dat ga ik niet elke week opgeven om naar een degelijk verhaal over een Bijbeltekst te luisteren.  Ik zoek de diensten uit die mij passen. Hoe gaan we dan met pastorale zorg om? Ach, ik ben nog wel lid van de kerk van mijn ouders en bij rampen of ernstige ziekte kan ik die altijd bellen. Ik ben immers nog betalend lid. Kerk als een verzekeringspolis van de DEL? Draagt elkanders lasten als we er aan toe zijn.

Ik zei al er zijn mogelijk twee soorten kerken.  VBG Drachten of Groningen of Verrijzeniskerk Zwolle hebben wachtlijsten omdat ze de instroom niet aan kunnen. De diensten barsten met honderden zelfs duizenden in hun diensten uit hun voegen. Hoe kan dat toch? Zijn we in de traditionele Gereformeerde kerken wel met de goede dingen bezig? Nu 15 jaar door discussiëren en dan tot de conclusie komen dat we bezig zijn geweest met het oppoetsen van onze Amish-karretjes? Dat nooit! Aan de slag met kerk van vandaag…..!