Deze blog gaat over het DHW-debat in de raadsvergadering van Hoogeveen op donderdag 24 januari 2019. DHW staat voor Drank en Horeca wet. Er werd moeizaam gedebatteerd maar er waren ook lichtpuntjes. Ook neem ik u even mee in de punten van CDA Hoogeveen. En de titel gaat NIET over het gevoel wat je hebt nadat je teveel drank genuttigd heb.
Er komen in deze blog verschillende onderdelen in aan de orde: ‘Blij met Baalman’, ‘Ijsland in Hoogeveen’, ‘punten van CDA Hoogeveen’ en tenslotte ‘Nieuw Debatteren @raad0528’.

Blij met Baalman
Ik geef het toe ik heb wel eens moeite met het optreden van de SP (en zij vast met dat van ons c.q. mij). Het sociale van de partij is niets mis mee, maar het activistische doet me soms op mijn hoofd krabben. Zelf ben ik meer opportunistische oplosser (OO) dan een actievoerder (VVD dacht dat in kader van OZB anders over…). Dus als OO probeer je eerder mensen aan je kant te krijgen dan dat je tegen hen ten strijde gaat. Dankzij de SP liep ik bijvoorbeeld in juni 2018 voor het eerst mee in demonstratie. Ik denk niet dat ik betere methoden heb, maar we bereiken er NIETS mee. Maar er is ook een andere kant van SP. Collega Pomper (vaak spontaan in zijn bijdrage) is een raadslid wat eens de notulen van een vorige keer liet corrigeren. Grondig! Respect! En ook donderdag viel mij iemand in de raad positief op. Zo is dankzij de cursus ‘politiek actief’ Harry Baalman actief in de raad. Hij is dan wel raadsopvolger, maar volgt niet alleen. Hij draagt rustig en kalm bij aan onze raad. Wat hij verder allemaal doet las ik op de site van de SP: https://hoogeveen.sp.nl/onze-mensen/harrybaalman. Actief en betrokken, sprak me aan!

Deze avond was de DHW dus aan de orde. Met name het preventie en handhavingsplan. Zelf was ik als invaller actief. Veiligheid- en handhavingswoordvoerder Kamiel had verplichtingen en de fractie leek het goed dat ik het zou oppakken. Ik probeerde me nog eruit te manoeuvreren en moest uiteindelijk als voorzitter inderdaad mezelf aanwijzen. Ik ging er eens lekker voor zitten. Een mooi dossier de DHW, ook leuk om thuis, bij sport of elders over te bespreken. Onze dochters van (bijna) 16, 18 en 22 hebben er vele meningen over. En dat gaf goede gespreksstof. Ook de stukken van Trimbos Instituut en het Hoogeveens plan zelf waren zeer leesbaar. Harry maakt overigens nog de enige grap van de avond door aan te geven ‘dat college Kreuze wel erg goed bekend was met Trimbos’…en die stukken had ik inderdaad goed bestudeerd. Kamiel had verder het voorwerk gedaan dus ik mocht op de een taart de garnering aanbrengen. In mijn enthousiasme en door het studiewerk had ik dat ook gedaan. Mooie bij CDA is dan dat je altijd een 2de lezer hebt. Hier natuurlijk Kamiel. Die streepte de helft netjes weg en zo bleef er een bijdrage over die interessant zou moeten zijn.

Harry had zelf een korte bijdrage. Hij bleef to-the-point. En eerlijk is eerlijk ik ben altijd onder de indruk van mensen die erg kort iets constructiefs kunnen brengen. Harry bracht naar voren wat het Dagblad noemt ‘SP ziet heil in IJslands preventiemodel’. Tot heil zijn spreekt ons ook erg aan, maar wat is het IJslands model eigenlijk, nieuwsgierig geworden, zat ik onder het debat al even wat te lezen over dit model….hier mijn samenvatting en link met Hoogeveen anno nu.

IJsland in Hoogeveen
Wat heeft IJsland gedaan? Het geïsoleerde IJsland heeft de afgelopen twintig jaar stilletjes gewerkt aan een uiterst succesvol drank en drugsbeleid. Uitgangspunt daarvan is dat jongeren middelen gaan gebruiken om te kunnen dealen met de stress die ze ervaren. En vanuit dat perspectief is men gaan zoeken naar ‘natuurlijke hoogtepunten’ die steun geven bij het omgaan met het leven als puber. Naast maatregelen die zorgen voor minder beschikbaarheid van alcohol en tabak, is daarom stevig geïnvesteerd in aanbod van sport en andere manieren van vrije tijdsbesteding. Je lees niets over mystery kids of vormen van handhaving….De gemiddelde 15-jarige IJslander drinkt niet, rookt amper en sport vijf keer per week. Hoe prachtig zou dat voor Hoogeveen zijn….

Misschien wel het belangrijkste aan de aanpak zit hem niet zozeer in de specifieke interventies of acties die men heeft bedacht, maar in de wijze hoe men daartoe gekomen is. Op een nuchtere manier is in een samenwerking van wetenschappers, beleidsmakers en mensen uit de praktijk een analyse gemaakt van de jeugd en hun middelengebruik. Daaruit kwam een aantal beschermende factoren die jongeren van gebruik weerhouden. De onderzoekers blijven verder overigens ook betrokken bij uitvoering van het plan. Als voorbeeld worden volgende genoemd:

  1. deelname aan georganiseerde activiteiten,
  2. de hoeveelheid tijd die men doorbrengt met ouders (belangrijk is hun betrokkenheid) en
  3. niet laat buiten zijn.

De factoren zijn omgezet in beleid en met begeleidend onderzoek is gekeken wat het effect daarvan is. En wat levert dat dan op? De frequentie van dronkenschap (in 2017) is gedaald van 43% naar 5% en dagelijks roken zakte van 23% naar 3%. En we hebben het hier over 15 en 16-jarigen! Hoewel we in Hoogeveen goed bezig zijn, kunnen niet tippen aan dat soort cijfers….goed idee dus van SP!

Maar de belangrijkste les van het IJslandse model is misschien wel de wijze waarop wetenschappelijke uitkomsten ook direct en heel pragmatisch vertaald zijn naar beleid en praktijk. Toen bleek uit het onderzoek dat ’s avonds buiten zijn een belangrijke voorspeller is voor middelengebruik schuwde men niet om een avondklok in te voeren voor jongeren. En dezelfde daadkracht gold voor de bijna 300 euro per kind die jaarlijks structureel wordt uitgetrokken voor sport en recreatie. Een nuchtere en rationele aanpak van een maatschappelijk probleem, simpel maar doeltreffend. Bijdehand vroeg ik donderdagavond Harry gelijk of hij ook een avondklok wilde gaan invoeren? Dat was goedkoop. De aanpak kent vele mooie invalshoeken en Hoogeveen zou er haar voordeel mee moeten doen, gelukkig noemde ik dat ook in de behandeling…. Het is inspirerend en begint bij het begin. Waarom gaan jongeren drinken of gebruiken. Dat wegnemen is beter en komt dan ook dichtbij de doelstellingen van ‘Jong Hoogeveen’. Een ander leuk voorbeeld uit Ijsland is de félagsmidstödin, vertaald als ‘vrijetijdsclub’, waar scholieren tussen de 13 en 16 jaar na schooltijd, in de middag maar ook regelmatig ’s avonds, op school komen ‘hangen’. Dat georganiseerde hangen is misschien nog wel het best te omschrijven als een buurthuis voor pubers. Dus de scholen spelen ook een belangrijke rol….en de conciërges….ook!

IJslanders houden namelijk niet van regels, licht bedenker Sigfúsdóttir in de Volkskrant toe. ‘Wij vinden onszelf erg liberaal. Lang was de gedachte: drinken, ja zelfs het mateloze zuipen, hoort er gewoon bij. Dat hebben we allemaal gedaan toen we jong waren en kijk, wij zijn er toch best goed uit gekomen?’ Daarin zien ik wel enige overeenkomst met Hoogeveen….maar wij zijn in Hoogeveen ook met vergelijkbare initiatieven bezig. Neem JOGG, Weekend School, Hoogeveen-TV, rookvrije scholen of rookvrije sportclubs en alle preventieve/voorlichtende acties die in preventie en handhavingsplan van de DHW zitten. Beetje bij beetje ontstond op IJsland een soort maatschappelijke beweging, zegt Sigfúsdóttir. ‘Het klinkt gek, maar het benoemen van het probleem, het herkennen, was misschien wel de belangrijkste stap.’ Dat is ook waarom volgens de gemeente en de Hoogeveens raad veel tijd en geld aan voorlichting moet worden gedaan. Kinderen en ouders moeten weten van gevolgen en van initiatieven of alternatieven. Dat veel en vaak drinken een probleem is.
De nieuwe IJslandse aanpak is een combinatie van (1) wetgeving, (2) maatschappelijk bewustzijn en (3) het bieden van alternatieven. Er kwamen nieuwe wetten op het gebied van verkoop (tabak vanaf 18 jaar en drank vanaf 20!) en op reclames (geen enkele meer voor drank en tabak, dat is behoorlijk pittig!). In IJsland hebben ze een nieuwe traditie gecreëerd. Ze houden de jongeren als gemeenschap bezig en in de gaten. En niet op een overdreven manier. Dit is voor IJsland ‘het nieuwe gewoon’.

Kan dit zomaar in Hoogeveen? Is wel één van de eerste vragen die bij ons opkomen. IJsland kent 300.000 inwoners en Reijkjavik maar 130.000. Een stad als Groningen heeft 2 keer het aantal inwoners van IJsland….kortom in IJsland is de sociale controle echt van andere aard en omvang dan in Nederland. De officieuze avondklok kent geen handhaving of sancties. Toch is het (vanwege sociale controle) gaan werken in IJsland…. Voor meer info zie ook: https://www.gemeente.nu/sociaal/zes-gemeenten-onderzoeken-ijslands-preventiemodel/

Al genoemd is de € 300 voor sport en activiteiten. We hebben het sport en cultuurfonds, maar dat is vooral voor de ouders met een (zeer) kleine portefeuille. Misschien wel de doeltreffendste overheidsactie in IJsland was de introductie van de frístundskortíd, een activiteitenkaart voor ieder kind, ter waarde van inmiddels 50 duizend kronen (bij de koers van vandaag 370 euro). In te wisselen bij elke sportclub, toneelvereniging of muziekschool. Voor ieder kind onder 18? Een Vrijtijdskaart iets voor Hoogeveen? Ben benieuwd of Harry na A ook B zal zeggen!?

Punten van CDA Hoogeveen
Als CDA hadden wij drie zaken die we het college wilden meegeven en vier zaken die we ter discussie wilden stellen. Dat lukte niet helemaal, maar daarover in het laatste hoofdstuk meer.
CDA ziet de noodzaak om aan preventie en handhaving rondom alcohol en drugs te doen. Zeer belangrijk om te merken dat het de verantwoordelijkheid van ons allen is, vooral rond kinderen tussen 12 en 18 jaar. Kindvriendelijk Hoogeveen is ook verder kijken dan dat ene avondje stappen….BEWUSTWORDING IS CRUCIAAL. Het CDA staat een nuchter beleid voor! Haalbaar en op acceptatie gericht. Wij sluiten ons helemaal aan bij Trimbos dat pleit voor het vinden van balans tussen handhaving en preventief handelen. Zo hebben wij ook het P&H-plan inzake de DHW beoordeelt. Dat ook in Hoogeveen het alcoholgebruik afneemt is uitstekend!
Ten aanzien van het plan hebben we een paar punten waar het scherper kan. Horen graag de mening van college en raad. We zijn de praktijk in gedoken. Hebben gesproken met Horeca, jongeren, beveiligers en politie en met sportverenigingen.


Kamiel, Erik-Jan en Jeroen op pad! Met water voor de stappende jeugd…de klok staat op 01.00  uur….

A. Clubconvenant.  Wat wij terugkrijgen is wel dat veel clubs convenant hebben getekend, inzet tonen om aan de slag te gaan, met name gericht op 18- drinkers. Dat ook de mystery kids zijn geweest, maar daarna is het erg stil geworden. (toegezegde cursussen etc)? Hoe zorgt het college er nu voor dat dit plan geen dode letter wordt?
B. Zorg voor goede afvoer van publiek bij evenementen. Dit kregen wij ook terug van beveiligers en politie. Als m.n. op de zaterdagnacht alles gelijk sluit komt iedereen gelijk op straat. Om overlast te voorkomen zou daarin met horeca wellicht afspraken kunnen worden gemaakt. Een planning die ook de gerichte aanwezigheid van beveiligers en politie mogelijk maakt.
C. Activiteiten voor 18-: Wat we op straat veel horen is dat 18- toch graag op stap gaat. In verleden is voor deze doelgroep wel het nodige georganiseerd, kan de gemeente ook iets betekenen voor deze doelgroep? (gebruik het pand van het Podium? Stimuleren van 18- feesten met geen alcohol? Inmiddels zie ik hier een duidelijke haakje met de SP en het IJslandse concept! Gelukkig doen we al veel, maar een félagsmidstödin hebben we niet echt….een avondklok ook niet, dus vraagt nog wel het nodige onderzoek!

Discussiepunten (allen aanvullingen) inbrengen in het debat
1. Aanvulling I: In de voorbereiding op dit stuk hebben wij om achtergrondcijfers gevraagd en gekregen. Het gaf ons veel meer gevoel bij de inmiddels verrichtte preventieve en repressieve werkzaamheden. Wij zouden wel iets willen toevoegen aan het beleidsplan: zou er niet jaarlijks een evaluatie-bijeenkomst van alle betrokken bij vermindering van alcohol en drugsmisbruik waarin op basis van Hoogeveense cijfers terug en vooruit wordt geblikt. (soort conferentie). Specialisten uit de raad zouden daar ook bij aanwezig kunnen zijn. Zoals Trimbos aangeeft: bestrijding van dit probleem kan alleen als alle stakeholders samenwerken. Hoor graag wat de collega’s van de raad van deze aanvulling vinden?
2. Aanvulling II: wij missen in het plan de paragraaf ‘communicatiestrategie’. Hoe krijgen we bijvoorbeeld in beeld waar gevaren het grootste zijn of waar de DHW overtreden word (uitkomsten van Mystery kids). Wij denken aan een strategie waardoor deze informatie ook de ouders bereikt! Zeker zou ook het veelvuldig doorgeven van alcohol voor 18+ aan 18- zou waarin aan de orde moeten komen. Dit is strafbaar, maar het is ook gewoon ook heel slecht als 18+ geen verantwoordelijkheid nemen voor gezondheid van hun 18- vrienden. Dus maak 18+ bewust dat dit 5de biertje doorgeven aan een kind van 16 jaar niet normaal is!
3. Belangrijkste zegt u zelf is het toezicht op minimumleeftijd. Daarom aanpassing: Trimbos pleit voor hogere referentieleeftijd voor laten zien van ID’s (inschatten is nl. erg lastig). Zij geven als voorbeeld 25 jaar (p. 43). Maar de precieze hoogte zou met stakeholders overlegt moeten worden. Zouden we dat in Hoogeveen kunnen voorschrijven en dit in ons beleid opnemen? Met name op hotspots met hoge risico’s?
4. Zie ook Trimbos met het ‘celebrate safe’-keurmerk? Zou Hoogeveen ook dit moeten omarmen en plaats moeten geven in het beleid? Ik meld me hierbij aan als ambassadeur.


Afsluitend: Echter op sommige punten mag er wat CDA betreft wat meer geblaft (communicatie) en soms gebeten (boetes) worden. Natuurlijk moeten we balans vinden, maar dat moet BOA’s en politie absoluut niet weerhouden om boetes op te leggen en de gemeente zou wat CDA betreft bij herhaald niet luisteren naar waarschuwingen met DHW (art 20 = 18- en art 45 = 18- aanwezig hebben publiek toegankelijke plaatsen) en WVS (art 252, verbod verkoop kennelijke staat van dronkenschap) op zak best stevig mogen optreden. Zorg dan ook voor goede communicatie! Dat werkt naar onze mening preventief! En ga verder aan de slag met de sportclubs, zoals deze verwachten.

Nieuwe debatteren @raad0528
Ja, en dan was voorzitter Marin Rutgers van D’66 enthousiast begonnen met een aangepaste vorm van werken in debat. Een eerste termijn om instemming of niet vast te stellen, maar m.i. vooral ook debatpunten op te halen. Waarover willen we in de raad van gedachten wisselen? Waarover zijn we het mogelijk met met het plan of niet andere partijen eens? Dit op zich goede plan leende zich volgens CDA vooral voor aanvullingen. SP dacht er dus gelijk over…. In de tweede termijn dacht de voorzitter daarover dan het debat te houden. Dit kwam echter niet uit de verf. Niet alleen waren er partijen die helemaal van hun stuk waren omdat ze deze nieuwe werkwijze niet goed konden volgen c.q. niet op waren voorbereid. Maar ook omdat men er ook moeite mee had om dan te reageren op de andere partijen en hun inbreng. Debatteren is in Hoogeveen gemiddeld genomen toch al een uitdaging, maar nu moesten de raadsleden duidelijk even wennen. CDA kreeg op haar 4 punten ook de discussie niet op gang. College Meesters van de CU gaf bij het sluiten van de markt nog een voorzet: ‘misschien kan CDA haar inbreng mailen, dan kunnen we er over van nadenken’. Op zich prima, maar ook wel weer een terugslag voor ‘meer debat in de Hoogeveense raad’. … ben benieuwd wat er op 5 februari over naar voren gebracht gaat worden. Zelf kan ik me prima vinden in de grondgedachte van deze werkwijze…sterker nog. Het komt me best bekend voor: http://www.kreuzeman.nl/het-hoe-en-wat-van-een-goed-debat/
En zo was er weer een raadsavond voorbij….