Afgelopen donderdag gaf ik de wethouders een dakleerroller om hen blijvend te helpen herinneren aan de taak die ze de komende 1,5 jaar moeten vervullen. Tegen gaan van de verliezen. Kort blogje daarover.

Afgelopen donderdag (8 okt 2020) riep ik het nieuwe college van Hoogeveen op om het dak te repareren op die plekken waar het dak lekt. Waar stroomt het water door het dak naar binnen? Nu werd ik d’r op gewezen dat het spreekwoord ‘repareer het dak waar het lekt’  niet bestaat. Nu moet ik eerlijk zeggen dat ik me dat niet gerealiseerd had. Dus daarom heb ik wat onderzoek gedaan. Over dichterlijke vrijheden….

J.F. Kennedy

In de state of the Union van 1962 sprak JFK de woorden ‘The time to repair the roof is when the sun is shining’. Het is een zogenaamd atypisch spreekwoord. De meeste spreekwoorden zijn volkswijzen uit voorgaande eeuwen. De uitspraak van JFK is echter nog maar bijna 60 jaar oud. Kennedy sprak deze woorden nadat de USA in 1961 uit de ‘valley of the recession’ was geklommen. In de crisis 2014 werden deze woorden, door aantal kamerleden,  ook al verbasterd gebruikt: ‘we moesten het dak repareren in de stromende regen’. Dat komt wel in de buurt van de situatie die wij in Hoogeveen aantreffen. De regering heeft nl. in 2014 e.v. tijdens een crisis hervormingen doorgevoerd. Dat is ook wat in Hoogeveen aan de hand is. We gaan hervormingen doorvoeren in de stromende regen.  Waarom hebben de adviezen van Anno Wietze in de begroting 2016 (pag. 7) niet opgevolgd?

Het dak repareren waar het lekt

Dus mijn tekst is nog weer een nieuwe verbastering van de woorden van JFK. Deze tekst komt vooral boven omdat het erop lijkt dat we het dak aan het repareren zijn waar het niet lekt. Het is een discussie die voorbij komt onder de tekst ‘Hoogeveen heeft met geld gesmeten’ of ‘op te grote voet geleefd’.  Dan doelt men op de investeringen die zijn gedaan. Dit zou geld weggooien zijn geweest. Dan snap ik dat niet helemaal. Iets opbouwen kost geld, maar het blijven investeringen. En die raken de exploitatie alleen via afschrijvingen…en onderhoudskosten dat wel! Vervanging zou met afschrijving mee moeten lopen, maar natuurlijk wel begroot worden als het om financiering gaat. En ja, het geld kan natuurlijk maar één uitgegeven worden. Even kort paar investeringen:

  • Sportpark Bentinckspark. Motief: sport en scholen (o.a. nieuwbouw) bundelen om kinderen en jongeren een gezond leven te bieden;
  • Hoofdstraat opknappen. Motief: centrumfunctie versterken, aantrekkingskracht in de regio behouden, gezamenlijk zorgen winkels voor veel werkgelegenheid;
  • Parkeergarage de Kaap aanleggen. Motief; Plan Bhalotra (2003) uitvoeren om stenen centrum te vergroenen, park D te vergroten, hoofdstraat aan te sluiten bij ‘achterland’, woningbouw mogelijkheden te stimuleren;
  • Rondweg Hollandscheveld. Motief: ontlasten verkeer door dorpskern, verkeersveiligheid vergroten en aantrekkelijkheid van Buitenvaart II vergroten;
  • Kunstgras Pesse, Hollandscheveld (2) en Elim. Motief: sportfaciliteiten voor voetballers (kinderen en ouder) verbeteren.

Kortom zo even 5 investeringen en de motieven waarom ik denk dat we d’r goed aangedaan hebben om hieraan geld uit te geven. Overigens geld wat via de reserve structuurvisie meestal al gespaard was en er dus geen financieringsissue bestond. Je ziet dat dat bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van de solvabiliteit. Deze investeringen hebben deze solvabiliteit niet ‘geraakt’.  Deze opstelling over de vier jaar voor de verliezen maakt dat wel duidelijk:

  • 2013: 22%
  • 2014: 25%
  • 2015: 25%
  • 2016: 23%

Dus op 31 december 2016 is de stand van de algemene reserve nog € 18,9 miljoen groot. En dan gaan de gemeenten vanaf 2015 in het kader van de decentralisatie aan de slag met participatiewet, de weet maatschappelijke ondersteuning en de jeugdwet. Nu kun zeggen de stand was te laag, maar als ik de risico/weerstandsparagraaf dan lees, dan was het met de kennis van toen toereikend….

Waar lekt het dan?

Terechte vraag. Als je zo goed weet wat er moet gebeuren dan moet je dat ook onderbouwen. Het is wellicht goed om de verliezen van 2017, 2018 en 2019 te specificeren. Daarbij neem ik 2018 als uitgangspunt. Het verlies van € 9 miljoen in dat jaar is by far ook het grootste verliesjaar in Hoogeveen dus wellicht logisch referentiepunt.

In dit schema zijn een aantal opvallende cijfers te vinden. Ik heb ze in het spreadsheet geel gemaakt We nemen ze even door:

  • Er is dus in drie jaar een bedrag van € 17,9 miljoen opgebrand aan deze 22 posten. Dat is grofweg op één miljoen na de stand van de algemene reserve. Daarover maak ik het college geen verwijt. Ze hebben geprobeerd met alle middelen die zij als bestuurders hebben om het tij te keren. Het is hun niet gegeven geweest om aan te tonen dat het ook zou lukken. Samenredzaamheid gaf niet het vertrouwen.
  • Het cumulatieve verlies veroorzaakt door het social domein is 78%. Let wel van het bruto verlies. D.w.z. voor verrekening van baten op zo’n programma.
  • In drie jaar heeft de jeugdhulp 45% van het bruto tekort veroorzaakt. Het is zelfs 67% van het netto verlies. Dat is dus een serieus punt waar we iets aan moeten doen.

Kortom het dak lekt in het sociaal domein. De cijfers liegen niet. Als je dan op zoek gaat naar de lekkage, dan is dat m.i. uit deze analyse niet moeilijk terug te vinden. Het zou dan toch terecht zijn om daar ook de oplossing te zoeken? Ik heb daar al eerder over geschreven, dus zie daarvoor:

http://www.kreuzeman.nl/bezuinig-met-visie/

Kortom de dakleerrollers zijn m.i. een terecht reminder aan het kernprobleem van Hoogeveen. Ben dan ook blij met de eerste signalen van Werner, Jasper, Marthijn….!