Verslag van de stappen die ECG-NL maakt. ECG-NL werkt aan nieuwe kansen voor deze methode voor een duurzaam, inclusief en sociaal economisch Nederland. Op 25, 26 en 27 januari waren auditors in opleiding Kees Spijker, Jolanda van der Veen en Erik-Jan Kreuze in Keulen voor ontmoeting met en opleiding door de ervaren auditors van ECG-Internationaal. Met een prachtige casus: FC Sankt Pauli….!

Inleiding

ECG-NL staat voor Economy for the common good-Nederland. De Nederlandse hub van ECG-INT. Dit is de toch wel door vriendelijke, idealistische en gemotiveerde door Duitse deskundigen gedomineerde Internationale organisatie. Een organisatie met grote idealen, met democratische structuren en een organisatie wat echt ‘practice what you preach’ toepast. Het doel is groter dan de verdienste. De ECG-methodiek is dus compleet gratis te gebruiken. Natuurlijk kun je consultants inhuren om je te begeleiden. Wel tegen collectief afgesproken vast tarief.  Wil je gecertificeerd en gepubliceerd worden dan moet je een audit ondergaan. Deze kost ook geld. De prijs wordt vastgesteld via een vaste formule op de website Interactive – AuditAdministration – Audit Administration für die GWÖ (ecogood.org)

ECG NL kent nieuw elan

ECG-NL bestaat al sinds 2013. Oprichter Fernando Suarez-Muller is weer terug als voorzitter en ECG-NL kent mensen met veel elan. Secretaris Jeroen Doense, penningmeester Erik-Jan Kreuze en zeker ook coördinator en aanjager Jolanda van der Veen zien kansen voor de holistische, niet-commerciële aanpak van ECG. Eind januari 2024 waren aankomend auditors voor Nederland op ‘studiereis’ naar de ECG-Auditors-Hub in Keulen.   Intussen hebben ze gewerkt aan een extra rechtspersoon ‘Economy for the common good foundation’.  Een stichting die naast de vereniging Economy for  the common good aan de slag gaat met doorontwikkeling  van het gedachtengoed, onderzoek, evenementen en opleiding.  De foundation gaat ook over de Nederlandse praktische en wetenschappelijke (advies-) raad.  Meer weten van ECG-NL? Kijk dan op Welcome (ecogood.org)

Waarom Economy for the common good?

Veel mensen willen wel verduurzamen, maar vragen zich af hoe ze dat  concreet moeten gaan aanpakken. Anderen kiezen voor een minimumpositie door te kijken wat de minimale actie is die een onderneming moet ondernemen om regels van de EU of aanbestedingsvoorwaarden te voldoen. Natuurlijk doen zich op de achtergrond ook allemaal economische afwegingen voor. Ook zijn er in de wereld organisaties die echt stappen willen maken om te komen tot een duurzame, eerlijke en sociale economie. En dat ook willen doen bij een organisatie die zelf ook werkt op een duurzame, eerlijke, sociale en transparante manier.

Samengevat, waarom zijn we zo aan de slag met ECG in Nederland?

  • Holistische manier, dus integrale kijk op een sociale en duurzame organisatie, geen dubbele materialiteit maar integraal kijken naar het gehele bedrijf, keten, omgeving, nu en in de toekomst;
  • Een overzichtelijk groeimodel, dus geen rapportage van alleen het heden, maar ook methodologisch groei laten zien;
  • Gebruik gratis, dus geen (primair) verdienmodel;
  • Veel kennis beschikbaar en inzetbaar tegen vast maximaal tarief;
  • Audit en budget voor audit via vaste afspraken;

Auditorsteam Nederland

Omdat, door hubs in verschillende regio en projecten met lokale overheden, de behoefte aan Nederlands auditors toeneemt, zijn 3 personen bereid gevonden om ECG-auditor te worden. De ervaringsdeskundige, oud-consultant en net gepensioneerd bestuurder van de New School, Kees Spijker, de duurzaamheidsadviseur Jolanda van der Veen en accountant / IT-auditor Erik-Jan Kreuze. Een auditor ben je binnen ECG-INT niet zo maar. Eerst moet je de consultantsopleiding doen. Deze rond je af met minimaal 1 (je eigen) ECG-rapport met certificaat. De consultantsopleiding zorgt er voor dat in 4 dagen alle 5 stakeholders-categorieën worden behandeld. Iemand kan alleen auditor worden als men de auditorsopleiding heeft genoten, maar vooral doordat men 5 auditopdrachten moet hebben meegemaakt. Alles onder begeleiding van een ervaren ECG-auditor.  Daarbij draait bij de laatste audit de rolverdeling om. De nieuwe auditor moet de audit uitvoeren en ervaren auditor keurt deze goed.

Bijzonder locatie

De stad Keulen is een stad die op meerdere manieren met ECG aan de slag is. Zo zijn meerdere bedrijven via ECG met hun ontwikkeling aan de slag. Zelf was ik bij een (onderdeel) van de Stadtwerke op bezoek. Zie eerder verslag: Zwemmen met impact, ECG-balans in Köln – Kreuzeman nu waren we te gast voor onze opleiding bij de Karl Rahner Akademie (kortweg KRA). En volgens mij waren wij de enige gast. De voorheen Somalische huismeester had het er niet echt druk mee. Een bijzondere Akademie die KRA.

Karl Rahner was een Jezuïet die leefde van 1904 tot 1984, men noemt hem één van de belangrijkste theologische denkers van de vorige eeuw. De KRA is een onafhankelijke Katholieke Akademie en heeft als doel een oord van uitwisseling voor samenleving en kerk te zijn. Meestal wordt er gewerkt aan theologie, filosofie of cultuur.  Karl Rahner hangt met een bescheiden foto in de hal.  En een uitspraak van Karl waar we allemaal iets aan hebben: ‘Man sollte nicht zu früh afhören zu denken’. Iets waar je weer van aan het denken gezet wordt en dat is dan ook niets te vroeg. Zeker als het gaat om concreet anders om te gaan met economische of zelfs kapitalistische principes.  Meer info: Karl Rahner Akademie: Startseite (karl-rahner-akademie.de)

Route van Dom naar KRA…

uitzicht op kerk…logisch

Keulen de stad die zoveel heeft de 3 wijzen. Boven de deur: C+M+B: Christus Mansionem Benedicat, vrij vertaald Christus zegene dit huis

Opleidingsprogramma

Docenten Gitta en Michael hadden een programma gemaakt voor de cursisten uit Nederland en Luxemburg. Het programma werd gecombineerd met groot aantal praktijkcases die deze ervaren auditors mochten uitvoeren. De leukste daarvan was toch wel die van FC Sankt Pauli. Die behandelen we in dit verslag dan ook afzonderlijk.

Het programma bestond uit de volgende onderdelen:

  1. Gedragscode, Reglement van orde (waar Gitta de auteur van is geweest)
  2. Verbinding tussen de ECG-begeleiding en de kerndiensten van ECG;
  3. Wat is er nodig voor een goede en succesvolle Audit
  4. Best practices van rapporten (FC Sankt Pauli)
  5. Evaluatieniveaus, van basislijn tot een voorbeeld voor de samenleving!
  6. Veelgemaakte fouten van het auditproces
  7. Technisch proces in de audittool
  8. De Nieuwe Matrix 5.1: Wat verandert er?
  9. EU-regelgeving: Hoe ziet de toekomst van de Auditor Hub eruit?
  10. Negatieve punten (chemische en andere kritische industrie, geen cherry picking, geen greenwashing)
  11. Vragen en antwoorden

Al met al een flink programma met stevig tempo. Natuurlijk kost vertalen tussen Duits/Engels van en naar het Nederlands ook nog wat energie….

The Dutch team op de foto met Gitta en Gregor 

Superleuke casus: FC Sankt Pauli

Michael was de lead-auditor op het ECG-certificeringsonderzoek bij de beroemde voetbalclub FC Sankt Pauli. Een bijzondere club. Zowel in verleden (nauw verwant met de krakersbeweging) als ook in het heden.  De eerste voetbalclub (in de wereld?) die door ECG zich heeft laten doorlichten. Een ambitieuze voetbalclub met een ambitieus sociaal- en duurzaamheidsbeleid….en ook nog een club die op de rand van de 1e Bundesliga staat….

FC St. Pauli is dus de eerste professionele voetbalclub ter wereld die een Common Good Balance Sheet opstelt volgens de criteria van de Economy for the Common Good (ECG). De vereniging, die bekend staat als pionier op het gebied van antiracisme, antidiscriminatie en inclusie, wist met 527 punten een zeer goed resultaat te behalen in deze audit uitgevoerd door onafhankelijke auditors. Een score die de Kiezkicker in de top plaatst met duurzaamheidspioniers zoals Greenpeace, de biologische pionier Voelkel of het meermaals bekroonde outdoortextielbedrijf Vaude. De laatste staat al jaren als voorbeeld van ECG te boek.

De Common Good Balance Sheet is een vrijwillig uitgevoerde Corporate Social Responsibility (CSR) audit die, naast de financiële balans van een bedrijf, informatie geeft over de bijdrage die bedrijven en organisaties leveren aan het algemeen belang. Zij bpaald op basis van de Matrix voor het algemeen belang de bijdrage aan het algemeen welzijn die voortvloeit uit economische activiteit. Omdat het holistisch is, omvat het gemeenschappelijke MVO-rapportagestandaarden en gaat het aanzienlijk verder dan het toepassingsgebied van zo’n 130 andere duurzaamheidsstandaarden. Esin Rager, Vice President bij FC St. Pauli, die specifiek verantwoordelijk is voor duurzaamheid zegt over ECG:

“De systemische benadering van het afleggen van verantwoording voor het algemeen belang creëert een 360-graden perspectief op ons eigen handelen. We hebben bewust voor deze value-based audit gekozen omdat we op zoek waren naar een tool die ons in staat zou stellen om onze doelen en maatregelen kritisch te evalueren. De behaalde score is verheugend; dit is echter voor ons minder belangrijk dan de inzichten die we uit het proces halen. Een ander soort voetbal is mogelijk. Zeker als we nooit op onze lauweren rusten.”

“We zeggen niet alleen wat we doen, we laten het ook controleren”, benadrukt Franziska Altenrath, hoofd van de afdeling Strategie, Verandering en Duurzaamheid (SVN) bij FC St. Pauli. “Het is belangrijk om van buitenaf onafhankelijk te worden gecontroleerd om te zien waar we staan. Zo kunnen we de kansen en risico’s van onze strategieën beter in kaart brengen. De balans scherpt ons profiel aan en laat zien waar we nog moeten verbeteren.”

Jutta Hieronymus, lid van de Raad van Bestuur van de Economie voor het Algemeen Welzijn Duitsland e.V.

“De wereld wordt momenteel geconfronteerd met een veelheid aan crises. We kunnen deze uitdagingen alleen het hoofd bieden als we de economie en de samenleving als geheel transformeren. Een club met een charisma als FC St. Pauli is een goed voorbeeld van hoe dit kan worden bereikt. Het laat zien dat sportief succes op lange termijn ook mogelijk is wanneer ethische, sociale en ecologische doelen worden verzoend met economische behoeften.”

FC St. Pauli wist punten te scoren op de Common Good-balans voor een groot aantal projecten die geen van de andere Duitse profclubs ondernemen. Deze omvatten bijvoorbeeld de volgende:

  • het afzien van ethisch kritische sponsorcategorieën zoals sportweddenschappen,
  • het opstellen van richtlijnen voor diversiteit, gendergelijkheid in de Raad van Commissarissen,
  • ecologisch duurzame en eerlijk geproduceerde merchandise. Er is een breed scala aan aanbiedingen voor merchandise-klanten, buitensporige prijzen worden bewust vermeden
  • Er is een sterke steun voor jongeren (Rabauken).
  • overstap naar biologisch geproduceerde en veganistische stadionworsten
  • Er zijn speciale aanbiedingen voor mensen met een handicap, zoals een rolstoeltoegankelijke ruimte in het stadion met een rolstoeltoegankelijke parkeerplaats, voetbal voor blinden en tal van andere aanbiedingen.
  • Er is een kenmerkende, geëvolueerde cultuur van zorg voor klanten, ook via de fanclubs, bijvoorbeeld de zorg voor mensen die misbruik hebben meegemaakt van anderen, maar ook voor jongeren die in conflict zijn gekomen met justitie
  • Aanbod van een niet-alcoholische drankenkraam en creatie van een verslavingspreventieconcept.
  • En verbod racistische, fascistische en discriminerende slogans en symbolen in het stadion. Andere clubs hebben deze praktijk sindsdien overgenomen.

Esin Rager: “Het eenvoudige voorbeeld van veganistische en biologische worsten is een zeer goede illustratie van de uitdagingen voor waardengericht management. We zien onszelf als een vereniging die er is voor alle mensen. Een biologische braadworst moet momenteel voor ongeveer 90 cent meer worden verkocht dan een conventionele worst, wat meer dierenleed, meer milieubelastende landbouw en meestal meer asociale banen betekent. We kunnen onze fans alleen meenemen op deze reis als we de redenen en de noodzaak van deze stap geloofwaardig uitleggen. De Common Good Balance Sheet is een manier om dit te doen. En bovenal is het een onafhankelijk gemaakt oordeel dat we dit niet doen als een ‘duurzaam vijgenblad’, maar dat we het echt menen. 10.000 worsten per wedstrijd maakt echt een verschil.”

Je ziet wel dat de auditors Michael en Gitta heel blij waren met deze deelnemers aan ECG, maar dat een voetbalclub van (inter-) nationale alure auditen wel een uitdaging betekend. Zeker als je weet dat ECG met vaste uren/budgetten werkt op basis van de omvang en branche van de te auditen organisatie.  In het kader van onze training spraken wij over het auditen van FCSP en de dliemma’s die zich daarbij voordoen. De veganistische braadworst als ongekend object van verandering. Als de voetbalsupporter van vlees naar vegan kan gaan, wat is er in de wereld dan niet mogelijk!

markante logo van FCSP

Ergens in 2001 of 2002 had ik me aangemeld bij FCSP en kocht mijn eerste jasje….geen toeval? 

EU-wetgeving en ECG

Waar we op de tweede dag ook uitgebreid bij stilstonden was de vergelijking van de nieuwe Europese richtlijnen (CSRD/ESRS) met ECG. Hierbij in één beeld weergegeven.

Natuurlijk kent CSRD/ESRS verschillende varianten. En binnen CSRD/ESRS kunnen bedrijven via materialiteitsanalyse ook sturen op de onderwerpen die ze gaan rapporteren. En nog en groot verschil: CSRD/ESRS is puur op rapporteren gericht en hoopt op het effect van ‘what gets measured, gets done’.  ECG daarentegen kent groeistadia. Van een baseline-bedrijf groeien naar een voorbeeld-bedrijf. Een voorbeeld voor de branche en regio waarin je werkzaam bent.

Als we inhoudelijk kijken vanuit ECG naar CSRD/ESRS dan zien we dat ECG toch wel een iets breder perspectief omvat. Alle vakjes waar geen groen/oranje/blauw frame omheen staat kunnen we moeilijker terug vinden in CSRS/ESRS. Deels door lobby (bijvoorbeeld sneuvelen van G2 bij ESRS), deels ook doordat ECG echt een economische verandering nastreeft. ESRS is niet veel meer dan een rapportagestandaard…ECG als instapmodel voor ESRS? Nee, als je ECG goed / full scope toepast zullen verder kijken dan ‘slechts’ rapporteren. ECG helpt je met groeien in duurzame, sociale en bestuurlijke doelen!

Practice what you preach

Voor mij als succesvol registeraccountant, met bloeiend bedrijf en (zeer) goed inkomen is het mooi om weer (bijvoorbeeld na Paul Schenderling in zomer 23) ook nu weer geconfronteerd te worden met mijn eigen consumptiegedrag. Als accountants- en belastingadvieskantoor was één van de dilemmasessies met Gitta erg interessant. Hoe ga je om met fiscaal advies? ECG is gericht op ‘fair taxes’.  Wat is fair? Of ga je verder en streef (voorbeeldig/exemplary) naar verandering in het fiscale stelsel? Dus aansluiten op Ex’tax? Turning tax into a force for good | The Ex’tax Project (ex-tax.com), wat een mooie missie: gebruik belastingen als een  kracht voor het goede. The common good?

Diner bij 100% vegan-restaurant Saatgrün 

Neumarkter Lammsbrau: bier gecertificeerd door ECG!

Zie Nachhaltigkeitsreporting | Neumarkter Lammsbräu (lammsbraeu.de)

Tenslotte

Niet perfect, maar wel beter. Streven naar een betere wereld, door streven naar een duurzame, inclusieve en sociale economie. Economie van het algemeen belang. Werken aan de ‘ware winst’…dat zijn nog eens mooie ambities. In januari 2024 hebben we weer een stapje gezet. Op naar de audit van Afier Accountants te Tynaarlo. Om zichtbaar te maken waar wij als ware winst accountants staan!