Blogje over het politieke leven in de vorm van een (geestelijke) pelgrimstocht.
De CDA-fractie van Hoogeveen opent iedere vergadering (die ik mag openen) met een dag uit de 45 dagen van het dagboek ‘Pelgrimeren met God’. Dit boekje van Detlef Lienau kwam op mijn pad toen wij net de verkiezingen verloren hadden en geen coalitierol konden spelen. Een pelgrimstocht kan ook geestelijk zijn zo schrijft Lienau. Iedere fractievergadering is een etappe in de komende vier jaar. We weten ook op de ochtend niet waar we ’s avonds op terug zullen kijken. Toch is het goed, als Christelijke partij, al dan niet gedwongen om te pelgrimeren. Om het alledaagse van het politieke even, voorafgaande aan een vergadering, achter je te laten. Even daarboven te staan en al dan niet met spiegels, zelf na te denken. De geestelijke pelgrimstocht is voor de fractie van het CDA Hoogeveen het enige juiste om te doen. Als we ‘deze camino’ hebben gelopen zullen we verrijkt en vol van Gods kracht en energie ons werk kunnen doen.
De christelijke traditie van het pelgrimeren is geworteld in het vroege Christendom en in het Nieuwe Testament. Pelgrimeren is dan nog niet een concrete trektocht langs een aangegeven weg, maar een levenshouding waarmee je loskomt van het gewone en vertrouwde en je op God richt, God die anders is. De pelgrimsreis is een symbolische uitdrukking voor het menselijk bestaan. Als pelgrim leef je uit wat er in je is gelegd. Je oefent in wat je is opgedragen. U hebt ons voor Uzelf gemaakt en ons hart is onrustig totdat het rust vindt in U. Augustinus ziet de mensen als iemand die zicht uitstrekt, de openstaat naar voren toe, die zichzelf nog niet vast heeft omlijnd, maar die zijn eigen ik nog maar geleden heeft gevonden. De mens is onrustig omdat hij nog niet op de plaats is gekomen waar hij thuishoort: bij God. Onrust is geen teken van falende geloof. Maar een teken dat je verwachtingsvol je uitstrekt. Christenen geloven dat de mens openstaat naar en zijn doel vindt in de toekomst.
Het Latijnse peregrinus betekent oorspronkelijk ‘vreemdeling’. Hoe intensief de CDA fractie de afgelopen decennia en zeker de laatste 4 jaar heeft gewerkt, hoe moeilijk is het om zelfs door collega-partijen tot ‘peregrinus’ gedoopt te worden. De informatie-verslagen lieten niets aan duidelijkheid te wensen over. Zelfs ons Christelijke zuster of broederpartijen lieten geen minimeter ruimte. De SGP was zelfs de verspreider van het woord: Geen CDA meer voor Hoogeveen. Dan voel je je wel een peregrinus. Dat is dan ook maar zo. Daarom proberen we van deze pelgrimstocht ook het beste te maken. Het bied ruimte om onze eigen route te kiezen en om in 2026 goed doordacht aan te komen in ons ‘Santiago de Compostella’.
Het peregrinus zijn past ook bij onze Christelijke signatuur: deze wereld is en blijft vreemd voor ons. Maar we kunnen erop vertrouwen dat we thuis zullen komen, omdat God ons dat heeft beloofd. Hebreeën 11: 13-16, Op aarde zijn wij vreemdelingen en gasten. WE kijken reikhalzend uit naar een beter vaderland: het hemelse. Maar ons hele aardse leven zijn wij als mensen onderweg. In die zelfde brief moedigt de schrijver ons ook aan. We moeten vastberaden de wedstrijd lopen die voor ons ligt (Hebr. 12:1). Jezus geeft ons voor de pelgrimstocht ook aanwijzingen mee (Lucas 10:4): ‘neem geen geldbuidel, geen reistas en geen sandalen mee en groet niemand onderweg’. We stellen ons al biddend open voor wat komt. En vragen wij welke route we moeten gaan. We nemen deze tijd om te pelgrimeren met God. Omdat God weet hoe moeilijk wij het vinden om radicaal naar Hem te verlangen, komt hij ons tegemoet. Niet om onze reis te verkorten, maar om met ons mee te lopen en ons te steunen. Pelgrims ervaren Gods uitgestrekte hand in de gezamenlijke maaltijden en in de gastvrije gastenverblijven. In een troostend woord en in een bemoedigende zegen. God geeft wat wij nodig hebben zodat wij de hoop niet opgeven en blijven doorgaan op onze tocht.
En we zijn niet alleen. Pelgrimeren gebeurt over de hele wereld.
Na de middeleeuwen liep het aantal pelgrims eeuwenlang terug, maar inmiddels pelgrimeren weer in de mode. Dit is vooral te merken op de bekendste pelgrimstocht van Europa, de Camino naar Santiago de Compostella in Spanje. In 1972 wisten nog slechts 67 pelgrims de pelgrimsroute te voltooien. In 2019 waren dat er 348.000. Gigantisch veel mensen zoeken in de tocht zichzelf en (soms) hun Schepper.
Ook op andere continenten gaan mensen massaal op bedevaart. Miljoenen moslims gaan op hadj, de bedevaart naar Mekka in Saoedi-Arabië. Dit is een van de vijf pijlers van de islam die alle moslims, die fysiek en financieel in staat zijn, moeten doen (de stijgende trend in aantallen is daar ook te zien). Ondertussen wordt de hindoeïstische Kumbh Mela in Noord-India beschreven als ’s werelds grootste menselijke bijeenkomst, die in 2019 zo’n 220 miljoen pelgrims trok gedurende 50 dagen. De coronapandemie heeft de pelgrimstochten in 2020, 2021 en misschien ook daarna ernstig beknot. Nota bene tijdens het Heilig Jaar in de pelgrimsstad. Ook Saudi-Arabië beperkte het aantal bedevaartgangers dit jaar tot ongeveer 1.000, tegen ongeveer 2,5 miljoen in voorgaande jaren. Toch is de algemene trend naar boven opvallend. Waarom trekt pelgrimeren naar Santiago de Compostella (en deze vorm van reizen in het algemeen) zoveel mensen aan?
Je zou vandaag de dag pelgrimeren naar Santiago kunnen zien als een specifiek religieuze vorm van reizen. Maar zelfs in het verleden was het onderweg zijn net zo belangrijk als de spiritualiteit. In veel opzichten was het pelgrimeren de voorloper van het moderne toerisme. Eeuwen geleden reisde niemand immers voor zijn plezier. Als je vroeger dus de wereld wilde zien, was het bezoeken van een heilige plaats een van de weinige redenen waarom je mocht reizen. Naarmate pelgrimsoorden populair werden, zou er een hele reeks infrastructuur om hen heen groeien – van herbergen tot souvenirwinkels en gidsen.
Pelgrimstochten hebben dus een bijzondere aantrekkingskracht. Een reiziger beschreef het zo: ‘Tijdens mijn eerste tocht naar Santiago beleefde ik namelijk een bijzonder intenst moment. Tegen het einde van mijn tocht, voelde ik een golf van emoties en, onverwachts, huilde ik. Gedurende enkele minuten leek de pijn in mijn voeten en spieren te verdwijnen en voelde de rugzak op mijn rug lichter aan. Na drie maanden en ongeveer 2.000 kilometer had ik zojuist voor het eerst de torenspitsen van de kathedraal van Santiago de Compostella gezien. Ik had mijn bestemming bereikt! Na deze intense ervaring, liep ik met gemengde gevoelens de laatste kilometers van de Camino Francés van St. Jean Pied de Port naar Santiago. Het blijkt dat er een term is voor mijn ervaring: “mount joy”. Volgens dr. Guy Hayward, directeur van het British Pilgrimage Trust, werd het begrip al beschreven in middeleeuwse rapporten. “De eerste keer dat pelgrims hun eindbestemming zouden zien, zouden ze normaal gesproken ergens hogerop zijn, zoals een heuvel met uitzicht op de stad,” zei hij, en legde uit dat pelgrims, na weken of zelfs maanden te hebben getrokken, zouden “huilen van vreugde” van de opwinding om eindelijk hun doel te bereiken – vandaar de term: mount joy. Ze zullen we als CDA fractie ook onze bergen van vreugde vinden op de pelgrimstocht 2022-2026.
Over de Camino naar Santiago de Compostela nog even…. Pelgrimeren naar Santiago de Compostella maakt alles voor de wandelaar eenvoudiger. Je hebt echt niets om over na te denken dan de ene voet voor de andere te zetten en te genieten van stilte en natuur om je heen.
Pelgrimeren naar Santiago betekent voor iedereen wel iets anders. Voor sommigen is het omarmen van het standbeeld van de apostel Sint Jacob een vorm van bevrijding en het begin van een nieuw leven. Voor anderen is de pelgrimstocht een sportieve uitdaging. Ongeacht de motivatie heeft de pelgrimsroute voor iedereen veel betekenis. Maar alleen diegenen die deze uitdaging zijn aangegaan, kunnen daarover meepraten.
Zo gaat de CDA fractie iedere vergadering een etappe. Bewust dat we gewoon steeds één voet voor de andere moeten zetten. Wij danken Lienau voor het geestelijk proviand op de pelgrimstocht. En danken voor deze pelgrimstocht met God.
Overigens hoeft u niet ver voor (fysieke) pelgrimstochten: ze liggen soms verrassend dichtbij. En hoewel de populairste pelgrimsoorden niet in Nederland zijn te vinden, telt Nederland wel degelijk een aantal interessante pelgrimsroutes. Zo ook in Overijssel. Daar zijn een drietal kortere en langere pelgrimsroutes ontwikkeld die voor elke wandelaar zeer de moeite waard zijn. Misschien goed als fractie om ons te bezinnen door deel van deze route te wandelen…..
Dus als u ook een mooie, historische route wilt wandelen, waarbij natuur en religie de hoofdingrediënten zijn, loop dan eens een pelgrimspad. U kunt geestelijk met ons meelopen, maar u kunt ook fysiek op pad gaan in eigen land. Hieronder de drie mooiste pelgrimsroutes in Overijssel.
- Het Kloosterpad Zenderen
Dit is een – niet al te lang – kloosterpad. Het bewandelen ervan leidt tot verwondering en verbondenheid met de natuur. En je maakt gelijk kennis met de religieuze geschiedenis van Zenderen. Het pelgrimspad voert langs alle interessante historische en religieuze punten in de omgeving. De lengte van de route kun je zelf bepalen: 5, 8 of 11 kilometer.
- Het Pelgrimage Hilligenpad
Het Hilligenpad is wat langer. Het is een vijfdaagse bezinningstocht door Twente met allerlei verhalen over geloof en landschap. Onderweg kom je op zo’n 50 plekken, die te maken hebben met geloof, bijgeloof en spiritualiteit door de eeuwen heen. Je begint bij Hof Espelo en het eindpunt is De Zwanenhof. Je hoeft natuurlijk niet de hele route in één keer te wandelen; je kunt ook een deel van de route lopen.
- Het Jabikspaad van Oldemarkt naar Hasselt)
Het Jabikspaad (Fries voor Jacobspad) is de langste van de drie. Het is een pelgrimsroute van het Friese Sint Jacobiparochie naar Hasselt in de Kop van Overijssel. De totale pelgrimsroute is zo’n 130 kilometer. De route is overigens in twee richtingen te lopen. Wil je slechts een deel van het Jabikspaad lopen, dan kun je bijvoorbeeld in Hasselt starten en richting Oldemarkt lopen.
Wij sluiten af met de zegenbede van de pelgrim:
Zegen mij met een woord
Dat mij naar U toe roept
Zegen mij met onrust,
Die verwachtingsvol op U afstapt
Zegen mij met verlangen,
Dat graag op weg gaat.
Zegen mij eerste stap,
Dat die mij moed geeft om verder te gaan.
Zegen de mensen die ik tegenkom,
Dat we in elkaar het verlangen opwekken om door te gaan.
Zegen mijn weg met U,
Weest het licht dat mij tegemoet schijnt, en de steun aan mijn zijde.
Zo kunnen we zeggen alles heeft een reden. Ook in de politiek…..
