Blog over de betekenis van sport in de Nederlandse samenleving. Is er een sportkloof? Sport is samenleven. Natuurlijk doet niet iedereen aan sport, maar sport is wel goed voor de mens en zeker voor het samenleven. En onze samenleving is al zo verdeeld. Dat moest ik op 10 en 11 februari ook constateren. Binnen die grote verschillen op die beide dagen zie toch ook weer verbinding. Ieder in zijn of haar eigen ‘zuil 2.0’? Gaat het om sportcoaches of kan één voorbeeld een verschil maken…?
Voorafgaande
In dit verslag komen drie sportclubs in beeld:
- KZ 2.200 leden, 6 velden in Westbroekpark (nabij Scheveningen/Wassenaar). Gemiddeld inkomen in de wijk is € 53.400
- DHSC 500 leden, 3 velden in Ondiep (Noord-West Utrecht). Gemiddeld inkomen in de wijk is € 26.900 (Wesley niet meegerekend…)
- HZVV, kleine 1.000 leden, 5,5 veld in Bentinckspark. Gemiddeld inkomen in Hoogeveen is € 23.102….
Eerst staan we stil bij de opmerkelijke conclusies van Mulier over sport en de lage sociaal economische status.
Mulier over sport en lage SES
Het onderzoeksinstituut Mulier deed over de periode 2001-2020 onderzoek naar de sport- en beweegdeelname. Daarbij hebben ze gekeken naar mensen met een lage SES en hun sport en beweeggedrag. Wat is ook al weer de SES van een persoon? De SES wordt bepaald op basis van het hoogst genoten opleidingsniveau van een persoon en het besteedbare huishoudinkomen. In dat huishouden is ook het opleidingsniveau van een partner van grote invloed. Volwassenen (26-79 jaar) met een hoge sociaaleconomische status (SES) voldoen bijna twee keer zo vaak aan de beweegrichtlijnen als mensen met een lage SES. In de periode 2001-2020 is dit aandeel onder volwassenen met een lage SES nauwelijks toegenomen, maar bij de overige groepen wel. Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut.
bronvermelding: voor meer info lees dit onderzoek
Ook voor de activiteiten sporten, wandelen en fietsen wordt ditzelfde verschil groter. Het aandeel mensen met een lage SES dat wekelijks sport en fietst neemt licht af. Wekelijks wandelen doen ze wel vaker dan eerder. Wandelen lijkt dus een goed kans om mensen met een lage SES in beweging te krijgen…Enkele opvallende verschillen tussen mensen met een lage en hoge SES zijn:
- Voor volwassenen met een lage SES zijn sociale contacten vaker een reden om te sporten, naast redenen zoals plezier en gezondheid die voor alle volwassenen gelden.
- Lichamelijke beperkingen vormen voor mensen met een lage SES vaker een belemmering om te sporten.
- Financiële aspecten noemen mensen met een lage SES niet opvallend veel vaker.
- De ouders en partner van mensen met een lage SES zijn vaak ook veel minder sportief.
- Als mensen met een lage SES sporten, doen zij dit minder vaak via een sportvereniging en minder frequent.
Kinderen, jongeren en jongvolwassenen…..Kinderen uit een gezin met een lage SES sporten veel minder vaak wekelijks dan kinderen uit een gezin met een hoge SES. Deze kinderen voldoen echter wel vaker aan de beweegrichtlijnen, doordat zij vaker buitenspelen. Niet op hun iPad (kunnen) zitten te gamen?
Jongeren uit gezinnen met lagere inkomens sporten minder vaak en voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijnen. Jongvolwassenen (18-25 jaar) die een lagere opleiding volgen, voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijnen en zijn minder sportief.
In het Mulier-rapport hebben ze de SES gebaseerd op het voltooide opleidingsniveau in combinatie met het gezinsinkomen. Mensen met een lage SES hebben dus een lager inkomen én een lagere opleiding. Volgens deze definitie heeft 12 procent van de 26- tot 80-jarigen een lage SES.
Bij de BSV noemde iemand echter wel dat we in Nederland een groot Bruto Nationaal Tekort aan beweging hebben. Daarom wordt veel tijd en geld gestopt in buurtsportcoaches. In moeilijke wijken moeten zij de inwoners helpen aan sport en vooral beweging. NOCNSF wil dat Nederland in 2032 het meest sportieve land van de wereld word. Dus nog veel werk te verzetten. Sport en vooral bewegen is echter een keuze geworden. En onze kinderen zijn veel minder mobiel geworden. Mulier pleit voor sportcoaches, maar ook dat niet-sporters vooral op zien tegen competitie en dat sfeer bij de sport erg belangrijk is. Muziek helpt daarbij….
Deelname sport en bewegen van mensen met een lage sociaaleconomische status – Mulier Instituut
Ludieke voorkant van (ander) boek over sport en bewegen.
Klein Zwitserland
Op vrijdag was ik de middag in Den Haag. En wel bij Hockeyclub Klein Zwitserland. Op mijn rit door deze omgeving van Den Haag kwam ik wel erg veel hockey, rugby en tennisclubs tegen. Duidelijk een omgeving met prachtige villa’s, ambassades en dus zeker geen lage SES. Op www.allecijfers.nl toch maar het gemiddelde inkomen van deze wijk opgezocht.
Deze omgeving kent een fors gemiddeld inkomen. Het opleidingsniveau sluit daar vast op aan. Omdat ik behoorlijk op tijd was heb ik nog even gesproken met Inge van Dijk en zag ik ook de ouders met hun kinderen naar de hockeytraining lopen. Ik dacht nog, wel bijzonder dat CDA BSV (bestuurdersvereniging, dus veel wethouders in de zaal) over toegankelijkheid van sport te spreken in zo’n wijk. De club HKZ is overigens zo op het oog een sportclub als alle anderen. Een clubgebouw in de vorm van een (erg grote) blokhut. Een clubgebouw met banken, tafels, bar en tap. Soort bier is minder gewoon. Cornet. Een Belgisch bier van de Swinkels familie….
Bij HKZ of nog korter KZ ging het over het toegankelijk houden van sport. De BSV heeft een actief sportnetwerk. Deze kwam op deze vrijdagmiddag bij elkaar. De voorzitter van KZ vertelde iets over zijn club. Opmerkelijk: wij hebben geen leden die hun contributie niet kunnen betalen. En o ja, we hebben zelf de extra kosten van 2 watervelden betaald….daarnaast kent KZ de ‘groene steenbokken’ zij hebben gezorgd voor 100% Ledverlichting, zonnepanelen, circulair watersysteem voor watervelden. Dus niet echt een voorbeeldclub voor ons onderwerp. De sportkloof? Veel loopt op rolletjes. Geen buurtsportcoach nodig. Duidelijke aansluiting bij Mulier. Hoge SES en dus goede participatie in sport en de sportclub.
Sterspeler en recordinternational Ties Kruize … in de kantine van KZ
Opening door sportwethouder Hilbert Bredemeijer (CDA). Hij is ook de wethouder van jeugd en van onderwijs. Een prima op elkaar aansluitende combinatie. Zijn boodschap: door onderwijs (o.a. door rijke schooldag), maar VOORAL DOOR SPORT kunnen we de kosten van jeugdzorg echt heel goed terug brengen. Het kan niet zo blijven dat we in Nederland 1 op de 7 a 8 kinderen in de jeugdzorg hebben zitten. Sport kan daarbij helpen en ouders moeten daarin hun verantwoordelijkheid nemen. In Den Haag stopt men 90% van het geld in wijken Transvaal, Schilderswijk en nog een ‘achterstandswijk’. Den Haag heeft 270 verenigingen, maar ook 64% inwoners met een niet-westerse achtergrond. Die gaan niet bij verenigingen. Daarom veel geld in wijksportstimulering…miljoenen! Landelijk is het cijfer 75% van het budget voor sport wat in wijkstimulering gaat. Dus veel geld wordt besteed aan buurtsportcoaches. Trekken aan de mensen om hen te laten bewegen. Onderzoek in Den Haag geeft aan dat 33% andere interesses heeft en daarom niet gaat sporten. Ook zo’n 30% heeft geen tijd. Uiteindelijk is er maar 18% in Den Haag die vanwege geld niet gaat sporten. Mulier gaf aan dat veel ook last hebben van drempels die fysiek zijn. Zien zichzelf niet graag in een strak sportpakje. Ook cultureel zijn er drempels. Jonge Moslima’s stimuleren te gaan sporten is een opgave. De sportkloof is dus niet alleen één van armoede! En de discussie binnen de BSV over een sportwet zakte zo wat in. Zelf dacht ik, misschien moet er wel een opvoedwet komen….?
Sportieve Inge van Dijk vastgelegd bij het binnengaan van het clubhuis
Inge van Dijk is een sympathieke CDA-er uit het Brabantse. Ze is actief op het vlak van ‘Vereniging Nederland’ en ook het nieuwe speerpunt het gemeenschapsfonds. Voor meer info verwijs ik naar deze twee inspirerende berichten. Inge deed ook mooie uitspraak: verenigingen zijn in Nederland een buffer tussen inwoner en de overheid. Een overheid die de regels (ook voor sportclubs) zeer zwaar maakt.
Leuk, in de pauze van deze dag even langs de kust gewandeld….verder niet herkenbaar.
Leuke tips uit deze bijeenkomst:
- Zorg voor veel wandelroutes, stimuleer wandelen. Organisaties en evenementen!
- Voor beweegroutes in alle wijken van een stad
- Zorg voor abonnementen/lidmaatschap wat in elkaar overloopt (voetbal en fitness), vooral voor 14-jarigen.
- Maak voor overhead/regelgeving/bestuursarmoede meer omni-verenigingen
- Laat jeugd rouleren over verschillende sporten op een sportpark, sla de handen over sporten heen in elkaar.
- Werk als gemeente samen met GGD t.b.v. van stimuleren van sport (op de juiste plaats);
- Zorg bij armoede niet alleen voor geld, maar ook voor oplossingen rondom kleding, trakteren, rijden of doen van vrijwilligerswerk
- Richt je op voormalige sporters. Nieuwe combinaties van sport, ouderensport (old stars en knotshockey), parkrun (ouders met kinderen run)
- Zorg voor een mini-% wat beschikbaar is voor sport in de gemeente begroting
DHSC
De volgende dag: weer sport. DHSC is de tegenstander van ‘mijn HZVV’. Voor HZVV TV dus een flinke studie gemaakt van deze club en daarmee van deze wijk. De Utrechtse wijk Ondiep (onderdeel van Noord-West Utrecht). De wijk die overigens vooral bekendheid geniet door één oud-inwoner: de heer Wesley Snijder. Inmiddels eigenlijk de hele familie Snijder. Zijn invloed is overal zichtbaar. En voordat we op de club en de sportkloof in gaan viel me één ding op: Snijder heeft veel ambitie. In ons gesprek zei hij het ook ‘ik streef altijd naar het hoogste’. Hij heeft met DHSC de ambitie om de tweede club van Utrecht worden. Snijder is zelf jeugdspeler geweest (voordat hij naar Ajax ging) bij DOS in Utrecht. Hij is dus een kind van de club. DHSC zit in zijn hart. Hij is echter niet alleen de ‘adviseur’ achter de eerste selectie. De sponsor wellicht, maar hij zet ook zijn netwerk in. Zo zien we over bet-city op de reclameborden en op de shirts. Snijder is echter meer. Hij is een rolmodel. Zit gewoon in de kantine en zorgt voor veel elan in de club. Zo is hij de drijvende kracht/naamgever achter talentendagen, toernooien en voetbalcademy (kosten wel € 299 en finale in Madrid….). Bestuur vertelde me ook dat hij ook zorgt voor ontbijt voor de kinderen. En niet alleen de kinderen, ook de ouders mogen mee-eten. In het slotinterview wat ik met hem mocht hebben geef ik hem het compliment dat Nederland blij mag zijn dat een recordinternational (134 caps) en miljonair zich zo inzet voor zijn oude cluppie. Dat hij op dit punt een voorbeeld is voor de Vereniging Nederland. En dat ik andere recordinternationals dat nog niet zie doen. Echt klasse dat hij voor HZVV TV even 5 minuutjes maakte. Leuke afsluiting van een verder dramatische dag (4-0 verlies).
In dit staatje (Bron allecijfers.nl) zie je a. een laag gemiddeld inkomen, maar ook b. de enorme stijging in het laatste jaar. Het zelfde zien we bij de gemiddelde WOZ-waarde in Ondiep. De wijk Ondiep heeft dus zo’n 50% van het gemiddelde inkomen als in Westbroekpark in Den Haag…
Wat is een opvallend verschil in de sportbeleving tussen deze twee?…het is één man. Wat viel me nog meer op bij DHSC. Ze heeft een modern clubgebouw wat ontstaan is door gemeentegeld bij de fusie in 2007. De 3 kleine voetbalclubs DOS, USV Holland en Stichtse Boys fuseerden en de gemeente bouwde op het sportcomplex van DOS 3 grote appartementencomplexen. We zien in de statistieken dan ook dat gemiddelde woningwaarde in 10 jaar in deze wijk met 98% gestegen is. Aan de bestuurstafel hoorde ik ook de verschillen. Over hoe inmiddels GroenLinks en D’66 de grootste partijen zijn en dat de Opel kadet in de straat inmiddels vervang is door Tesla’s en andere mooie elektrische auto’s. De bestuurders die ‘echt Ondiepers’ zijn lieten iets van berusting in hun stem horen. De wijk is wel een wijk met veel mensen met een dubbel paspoort. In de selectie van 20 spelers waren er vandaag 6 met naast Nederlands ook een Turks paspoort, 8 met Marokkaans paspoort, 1 met Surinaams en 1 met paspoort van de VS. Een team met veel kleur. Een team passend bij de wijk. O ja, het bier. Het bier is Warsteiner. Ook erg drinkbaar zo bleek, zo was de busreis van v.v. ruim 3 uur toch nog de moeite waard….o ja, en nergens een zonnepaneel te zien.
Direct naast het sportcomplex staan appartementen (10 hoog)….
Sinds dit jaar is het sportpark ook naar Wesley vernoemd (het houtwerk vraagt wel om aandacht)….
Op een nog leeg veld spreekt Wesley met één van ‘zijn’ topspelers
Bordreclame zou ook maar zo uit de contacten van Wes kunnen komen.
Interview met Wesley, hij had niet veel met Hockey…wel met DHSC, sportieve ambities, maar ook aandacht voor de maatschappelijke functie. Voor bewegen van jeugd, ook als hun wieg in Ondiep heeft gestaan. Je kunt veel van Wesley zeggen, maar hij heeft 100 keer meer invloed op de jongens (en meisjes) van Ondiep dan iedere buurtcoach…..misschien ligt daar een sleutel tot meer bewegen…! Verzekeraar zilveren kruis zegt: ga in kleine stappen naar gezonder leven. Voorbeelden helpen daarbij! Iets waar de politiek niets aan kan doen…..dus minder (opvoed-) wetten, meer voorbeelden!? Dat is de les van deze 2 dagen in de sport van Nederland….
En als je dan naar Hoogeveen kijkt. Erg laag gemiddeld inkomen. Geen recordinternationals. Bier Bud. Dus nog veel te doen…Hoogeveens sportakkoord is mooi, maar de werkelijkheid is weerbarstiger. Kijk maar eens naar de monitor brede welvaart……overigens is ons sportcomplex weer mooier dan die van DHSC en KZ bij elkaar….toch nog iets goed gedaan in 60 PvdA/CDA-bestuur?
Sportpark Bentinckspark Hoogeveen